Opgedoken: een interview met twee onderduikkinderen

Tijdens de conferentie ‘Het ondergedoken kind’, in augustus 1992 in Amsterdam, interviewde Hanneke Groenteman, op het podium voor een volle zaal, twee mensen die, net als zijzelf, als kind ondergedoken waren geweest en nu aan de conferentie deelnamen. Hun namen zijn Marietje van Rooyen en Donald de Marcas.

Onderwerp van gesprek was niet in de eerste plaats de onderduikperiode zelf, maar de bevrijding en hoe het verder ging.

 

HG: Marietje, hoe voelt het hier?

MR: Heel prettig, heel prettig.

De betekenis van afscheid nemen: voordracht gehouden op de conferentie ‘Het ondergedoken kind’ in Amsterdam op 25 augustus 1992

Beste lotgenoten,

Afscheid nemen is een heel gewone alledaagse gebeurtenis. Vanochtend heb ik afscheid genomen van mijn vrouw en straks zal ik afscheid nemen van u, als ik weer naar huis ga. Dit afscheid wordt bepaald door de tijdelijkheid, de wenselijkheid en de vanzelfsprekendheid. Wij zeggen dan tegen elkaar: ‘Tot ziens!’, ‘So long!’, ‘Au revoir!’, ‘Auf Wiedersehen!’ of ‘Lehitra’ot!’

'Ik heb mijn woorden uit de klei getrokken.’: In gesprek met de schrijfster Ida Vos

Ida Vos werd in 1931 in Groningen geboren als de oudste dochter in een bewust joods gezin. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog had voor haar en haar familie snel opeenvolgende consequenties. De onverbiddelijke afsluiting van wat daarvoor was en wat daarna kwam is het kernthema van de kinderboeken die zij in de afgelopen vijftien jaar heeft geschreven.

De joodse naoorlogse generatie uit de schaduw

Bespreking van: Ingrid Petiet, Matses met ham. Een handrol gedachten. Utrecht, ICODO, 1991, en: Sam Israël, Alsof je huis... Utrecht: IDIET, 1992. ISBN 90-74011-02-0

 

Een gestolde prop : Gesprek met de schrijfster Betty Roos

Inleiding

‘Kan-niet is dood’, houdt een jongetje van tien een zesjarig meisje voor als hij haar hulp inroept bij een gevaarlijke onderneming om aan wat extra eten te komen. Het is oorlog en het meisje knoopt zijn woorden goed in haar oren. Na die periode leeft ze verder met deze ongeschreven wet tot ze er jaren later bijna bij neervalt.

 

Traumatized children and the news media: clinical considerations.

Abstract
Child victims of catastrophic incidents are often deluged by the news media and by the consequences of instant celebrity status but little is known about the effects of such publicity on these children. Several possible negative consequences for the children are discussed, as are some potential benefits. Suggestions are made for measures to minimize potential trauma arising from media attention.

Het dilemma van het existentieel getraumatiseerd zijn

In de loop der naoorlogse jaren is het duidelijk geworden dat de gedachtenvorming over het in de oorlogsjaren existentieel getraumatiseerd zijn en de diverse implicaties daarvan bijzonder moeilijk is en in hoge mate wordt beïnvloed, bepaald en beperkt door persoonlijke ervaringen en inzichten van de onderzoekers. Verschillende nare en betreurenswaardige meningsverschillen en misverstanden van maatschappelijke, wetenschappelijke en persoonlijke aard waren en zijn daarvan helaas het gevolg.

Rouw bij overlevenden en kinderen van overlevenden van de nazi-holocaust: de rol van groeps-en gemeenschapsmodaliteiten'

‘De zon deed een wanhopige poging om door ie komen op de laatste dag van mei 1944. De zon is warm in mei. Zij heelt. Maar zelfs de hemel was machteloos op die dag. Hemel en aarde werden beheerst door een macht die zo slecht was dat zij de natuurlijke orde van het heelal verstoorde, en het hart van mijn moeder zweefde weg in het door rook bezwangerde luchtruim van Auschwitz.

Al veertig jaar probeer ik die rook uit mijn ogen te vegen, maar mijn ogen branden nog altijd, moeder.'

(Leitner 1085, p. vii)

Het ondergedoken kind

Ik heb mijn keten thuisgelaten. In het programma voor hedenochtend staat dat de burgemeester van de stad Amsterdam u, na de minister van WVC, welkom zal heten, maar het was een vlucht vooruit. Veel belangrijker dan dat, vandaag zeker, maar eigenlijk altijd, is dat ik een der uwen ben, een ondergedoken kind. Daarom is mij gevraagd voorzitter te worden van het Comité van aanbeveling. Daarom is mij gevraagd hier vanmorgen iets tot u te zeggen. Iets persoonlijks, iets over mijzelf, als ondergedoken kind.

Pagina's