Inleiding

Op het congres in 1992 over de onderduik was een onderdeel van het programma bestemd voor partners van ex-onderduikers. Als forumlid bij die partnerbijeenkomst is mij gevraagd iets te schrijven naar aanleiding van de gehoorde vragen en discussiepunten. Het onderwerp partners van onderduikers zou de indruk kunnen wekken dat het hier om een nieuwe categorie gaat, maar mijn bijdrage bestaat eerder uit enige losse impressies.

Door een gelukkig toeval was ik in de gelegenheid een wetenschappelijk colloquium over vrouwen in de Tweede Wereldoorlog bij te wonen, gehouden in Stuttgart op 18 en 19 juni. Vier lezingen betroffen Duitsland en zes lezingen gingen over andere landen: Groot-Brittannië, Nederland, Italië, Finland en de Sovjet-Unie (tweemaal). Het was de bedoeling om kennis uit te wisselen over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in de diverse landen, maar ook om te vergelijken hoe gedacht wordt over de betekenis van die geschiedenis en de invloed ervan op de periode daarna.

Dit artikel gaat over de behandeling van oorlogspleegkinderen in groepspsychotherapie. Daarbij komen zowel aan de orde de overwegingen die een rol speelden bij de vorm van het therapie-aanbod, als enkele aspecten van de behandeling zelf en iets over het effect van de therapie.

Tijdens de conferentie ‘Het ondergedoken kind’, in augustus 1992 in Amsterdam, interviewde Hanneke Groenteman, op het podium voor een volle zaal, twee mensen die, net als zijzelf, als kind ondergedoken waren geweest en nu aan de conferentie deelnamen. Hun namen zijn Marietje van Rooyen en Donald de Marcas.

Onderwerp van gesprek was niet in de eerste plaats de onderduikperiode zelf, maar de bevrijding en hoe het verder ging.

HG: Marietje, hoe voelt het hier?

MR: Heel prettig, heel prettig.