ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum

Bijzonder hoogleraar psycho­trauma, verlies en rouw na rampen en geweld, Geert Smid, deed onderzoek naar rouwverwerking. ‘Het is in het belang van de patiënt dat we snel zien of psychische klachten met rouw te maken hebben.’

Ook ARQ Centrum'45 werkt al vele maanden online met traumabehandeling. Niet alleen met de EMDR-module maar ook met Narratieve Exposure Therapie.
De Nederlandse GGZ maakte een film, nu met Engelse ondertiteling. 

ACHTERGROND

Nadat psychedelica in 1968 verboden werden, is het bloeiende onderzoek naar de inzet van psychedelica bij de behandeling van patiënten met een psychiatrische stoornis gestopt. Sinds kort is dit onderzoek weer springlevend.

DOEL 

Een overzicht geven van de stand van zaken bij de behandeling van verslaving en psychose met psychedelica.

METHODE

Literatuurstudie op basis van Medline en PubMed, publicaties tot december 2019.

RESULTATEN

ACHTERGROND

Er is behoefte aan nieuwe, effectieve behandelmethoden voor patiënten met een (behandelresistente) depressie, angststoornis of obsessieve-compulsieve stoornis (ocs). Tevens is er hernieuwde aandacht voor psychedelica in de behandeling van psychiatrische stoornissen.

DOEL

Een overzicht bieden van resultaten van vroeger en huidig onderzoek naar psychedelica bij de behandeling van depressie, angststoornissen en ocs.

METHODE

In een serie van vijf reviews behandelen we de effectiviteit van psychedelica bij de meest voorkomende psychiatrische aandoeningen. In deze inleiding geven we een korte beschrijving van de plaats van psychedelica in de geschiedenis van de ontwikkeling van psychofarmaca. In de discussie komen de belangrijkste overkoepelende vragen aan de orde die gelden bij de huidige stand van zaken.

Psychedelica bestaan al sedert de oudheid. Ze worden gebruikt voor het opwekken van bijzondere, geestverruimende ervaringen. Sinds de jaren 40 van de vorige eeuw ontstond onder psychiaters en onderzoekers veel optimisme over de klinische mogelijkheden, maar onder druk van een wereldwijd verbod ebde deze belangstelling weer weg aan het eind van de jaren 60 (Pollan 2019). Sinds het begin van dit millennium is er weer een duidelijke opleving van klinische toepassingen en neurobiologisch onderzoek.

ACHTERGROND

Een posttraumatische stressstoornis (ptss) is vaak een chronische aandoening, ondanks de beschikbaarheid van diverse bewezen effectieve behandelopties. De toepassing van psychedelica biedt nieuwe behandelmogelijkheden.

DOEL

Een overzicht van effectstudies, therapeutische context en mogelijke werkingsmechanismen van verschillende soorten psychedelica bij de behandeling van ptss.

METHODE

‘Scoping review’ van de bestaande literatuur voor mdma, ketamine, en klassieke psychedelica.

Hedendaagse rouwtheorieën gaan ervan uit dat nabestaanden een aantal rouwtaken hebben te verrichten na het verlies van een geliefde. Als deze taken niet goed uitgevoerd kunnen worden en de emotionele pijn na verloop van tijd niet in intensiteit afneemt, spreken we van complexe rouw. Niet-natuurlijke doodsoorzaken als suïcide, geweld, een ongeluk of ramp zijn geassocieerd met een groter risico op complexe rouw. Wat in dit verband het effect van euthanasie is op de nabestaanden, is nog onbekend. Sociale steun kan helpen in het rouwproces.

Veel onderzoeken laten zien dat gangbare evidence-based behandelmethoden, zoals cognitieve gedragstherapie, universeel toepasbaar zijn mits ze cultureel aangepast worden. Zonder culturele aanpassing is het behandeleffect doorgaans kleiner bij patiënten die tot minderheidsgroepen behoren. Over het wat en hoe van culturele aanpassing bestaan echter verschillende opvattingen.

In deze eeuw zijn in de psychiatrie nauwelijks nieuwe geneesmiddelen beschikbaar gekomen en ook in de psychotherapie bouwt men voort op innovaties uit het verleden. Op zoek naar effectieve interventies bij therapieresistente depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en verslaving wordt nu de waarde onderzocht van middelen als ketamine, psilocybine en MDMA, vaak in combinatie met psychotherapie. Een rondgang langs enkele wetenschappelijke initiatieven.