Oorlogsproblematiek in de praktijk van de arbeidsgezondheidszorg

Sociaal-geneeskundigen kunnen in hun werk te maken krijgen met oorlogsgetroffenen, dat wil zeggen met mensen die klachten ondervinden als gevolg van hun oorlogservaringen.1 Het gaat dan uiteraard om mensen die nog in het arbeidsproces participeren, te weten de op jeugdige leeftijd getraumatiseerden en de naoorlogse generatie oorlogsgetroffenen.

Medisch onderzoek, psychiatrische diagnostiek en sociaal-geneeskundige beoordeling van oorlogsgetroffenen

Het medisch onderzoek dat oorlogsgetroffenen die een beroep doen op de oorlogswetten moeten ondergaan in de vorm van een diagnostisch gesprek met een arts van de Pensioen- en Uitkeringsraad, betekent voor hen de belangrijkste stap naar de in hun beleving zo wezenlijke erkenning door de overheid. Dit medische onderzoek is voor hen emotioneel vaak zeer belastend en roept daardoor nogal eens weerstand op ('Moet dat allemaal! Heb ik nog niet genoeg meegemaakt’).

Jezelf durven aankijken: gesprek met oud-verzetsman Bill Minco

Bill Minco werd als zeventienjarige joodse scholier opgepakt en samen met zeventien anderen in 1941 ter dood veroordeeld vanwege zijn betrokkenheid bij de verzetsgroep de Geuzen.

Hij is een van de achttien uit het gedicht De achttien dooden van Jan Campert. Omdat Minco minderjarig was kreeg hij levenslange tuchthuisstraf.

Die herinneringen dringen zich steeds indringender op: Interview met W.F. Schreuder

De heer Schreuder is sinds 1978 als psychiater aan het Sinai-Cen-trum verbonden. Wilde oorspronkelijk zenuwarts worden, de combinatie van psychiatrie en neurologie. Maar een jaar Sinai-Centrum in het kader van z’n opleiding maakte hem duidelijk waar z'n grootste interesse lag. Wat hem het meest aantrok was de samenwerking met andere disciplines.

Verwerkingsreis Japan en Thailand 1996

Reportage van een reis naar Japan en Thailand van een aantal overlevenden van de Tweede Wereldoorlog. Men bezocht het oorlogsmonument in Mizumaki in Japan en plaatsen waar de krijgsgevangenen uit de Tweede Wereldoorlog in Japan zijn aangekomen en hebben gewerkt. Wat voor emoties heeft dit bij de betrokkenen losgemaakt?

DVD 66

Leesbibliotheek ‘Kennis verrijkt’

‘Kennis verrijkt', staat er op de reclamefolder voor de leesbiblio-theek-annex-kantoorboekhandel die mijn oma en opa sinds de ja-ren twintig in de Utrechtse J.P. Coenstraat dreven. ‘Goede boeken zijn goede kameraden’.

De gebroken ketting

‘Als mamma op bezoek komt en er ligt een boek van Primo Levi of Gerhard Duriacher op tafel, heb ik altijd een gevoel of daar pornografie ligt.’ Deze uitspraak van mijn zusje illustreert ten voeten uit de wereld waarin wij thuis leefden. Ons joods-zijn was een taboe.

Over de zoektocht bij de naoorlogse generatie

Als er één ding uit dit nummer van ICODO-info naar voren komt, dan is het wel dat de kinderen van oorlogsgetroffenen (ook wel de naoorlogse generatie genoemd) op heel veel verschillende manieren met het thema ‘de oorlog van onze ouders’ bezig kunnen zijn. Het thema inspireert tot gedichten, romans en essays; het krijgt vorm in beelden en schilderijen; en het wordt behandeld in films en documentaires.

De stilte doorbroken

In de laatste tien jaar zijn op de afdeling voor Kortdurende Klinische Psychotherapie (KKP) van de Oosthoek vierhonderd volwassen patiënten behandeld. Bij ongeveer dertig procent van hen is vastgesteld dat een of beide ouders betrokken zijn geweest bij oorlogshandelingen. Vaak gaat het hierbij om kampslachtoffers uit het voormalige Nederlands-Indië en Europa, in iets mindere mate om militair personeel en burgerslachtoffers. Een relatief grote groep betreft militairen die bij de strijd in Indonesië tussen 1945 en 1949 betrokken zijn geweest.

Enkele gedachten over hulp aan latere-generatie-oorlogsgetroffenen

In ICODO-info en in andere publicaties is al door diverse auteurs en ook door mijzelf (Filet, 1990) veel geschreven over ‘de tweede generatie’. Ik zal me h'er tot enkele punten beperken die in mijn ervaring steeds terugkomende knelpunten in de hulpverlening zijn, zowel vanuit hulpvragers als vanuit hulpverleners.

Ik versta onder latere-generatie-oorlogsgetroffenen niet alleen de mensen die na de Tweede Wereldoorlog werden geboren, maar ook de personen die de oorlog als kind doorkwamen, al dan niet samen met hun ouders, omdat beide categorieën een aantal problemen delen.

Pagina's