ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld

Oorlog, terreur, politieke onrust, economische teloorgang of een pandemie: wie aan dreiging denkt zal geneigd zijn die buiten de deur te zoeken. Maar soms bevindt die dreiging zich binnen de muren van het huis. Wie opgroeit in een huis vol kilte, spanning of huiselijk geweld, zal dat zo snel mogelijk willen ontvluchten.

Interview met Lotte Jensen. 

De coronapandemie past in een lange traditie van Nederlandse rampen en crises, laat het onlangs verschenen boek Crisis en Catastrofe zien. Hoe verwerkte de Nederlander in de negentiende eeuw al die ellende? Een interview met Lotte Jensen, de redacteur van de bundel, over wat we vandaag de dag van het verleden kunnen leren.

Zijn de beoefenaars van psychiatrie voldoende op de hoogte waar hun denkbeelden vandaan komen? Psychiater Glenn Helberg denkt van niet. Hij pleit voor zelfonderzoek naar de heilige huisjes die ieder van ons heeft.

ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum heeft een onderzoek uitgevoerd onder Dutchbat III-veteranen en hun thuisfront. Het onderzoek laat zien hoe het nu met hen gaat en wat hun wensen en behoeften op het gebied van zorg, erkenning en waardering zijn. Op 14 december is het onderzoeksrapport overhandigd aan Dutchbat III-veteranen en de minister van Defensie.

Kunst kan de complexiteit van ingrijpende oorlogsverschrikkingen zeer aansprekend in beelden vatten én ons beeld van de geschiedenis doen kantelen. In deze rubriek belichten we daarom steeds een theaterstuk, tentoonstelling, film of andere kunstuiting waarin de herinnering aan 20e-eeuwse oorlogen een belangrijke rol speelt.

De laatste jaren is er veel aandacht en inzet voor rechtsherstel, restitutie en excuses als manieren om handen en voeten te geven aan de erkenning van historisch leed. Maar leidt rechtsherstel daadwerkelijk tot erkenning voor de getroffenen die zich niet gehoord en gezien voelen? Psychologe Jackie June ter Heide en historica Nicole Immler gaan met elkaar in gesprek over het waarom en het effect van rechtsherstelprocedures.

De laatste jaren laten veel instituties onderzoek uitvoeren naar hun betrokkenheid bij historische onrecht tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Is er een 'passende' manier om met dit onrecht om te gaan? en wat is de impact van rechtsherstelprocedures op slachtoffers en nabestaanden? 

Steld dat je als niet-Joods hulpverlener voor een Joodse doelgroep gaat werken. Je hebt al veel ervaring als hulpverlener maar vraagt je af of dat voldoende is. Zou je je kennis over de oorlog moeten bijspijkeren, moet je andere methodes gaan gebruiken in je werk, of zou het contact met cliënten anders zijn? De Joodse doelgroep is bijzonder en heeft specifieke behoeftes. Maar waar zit hem dat precies in? 

In het lustrum 75 jaar vrijheid zijn heel wat betekenisvolle speeches voorbij gekomen. Hoe kunnen we deze spreeches duiden? 

Bij veel initiatieven die ik in de aanloop naar het jubileumjaar 75 jaar vrijheid, tijdens conferenties, presentaties of online ben tegengekomen, staat het reflecteren op de persoonlijke betekenis van ‘vrijheid’ centraal. Met name wanneer deze initiatieven gericht zijn op jongeren. Wat is vrijheid, en wat betekent dat voor jou? Dat zijn vragen met een caleidoscopische veelheid aan mogelijke antwoorden, en die misschien juist daarom een tijdloze urgentie hebben.