Er is vooralsnog betrekkelijk weinig onderzoek gedaan naar - en daarom weinig bekend over - de meer dan 200 werkopvoedings-kampen (Arbeitserziehungslager, hierna afgekort tot AEL) die de nationaal-socialistische Gestapo gedurende de Tweede Wereldoorlog voor weerspannige, maar overwegend niet-politiek gemotiveerde Duitse en buitenlandse arbeiders had laten bouwen in alle gebieden die aan de Duitse heerschappij waren onderworpen.

Ex-dwangarbeiders melden zich in die hoedanigheid zelden aan bij Centrum ’45, een therapeutisch behandelinstituut voor oorlogsgetroffenen. Waarschijnlijk hangt dat samen met het feit dat er rond de term ‘dwangarbeider’ nog altijd een zweem van schaamte hangt bij de betrokkenen. Dus zegt men liever: ik ben opgepakt bij een razzia, of ik ben Indië-veteraan of bombarde-mentsslachtoffer.

Op 29 mei 1996 werd in het Oorlogs- en Verzetsmuseum te Overloon een monument onthuld ter gedachtenis aan de dwangarbeid van Nederlanders in de jaren 1940-1945. Tevoren vond een symposium plaats, waarvoor dr. Van der Leeuw, oud-mede-werker van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, de nu volgende inleiding hield.

De werkgroep “Burgeroorlogsslachtoffers” en haar voortzetting, de SBO, was in de eerste plaats een instrumentele sociale beweging. De politieke doelstelling was steeds maatschappelijke erkenning en gelijkberechtiging van alle categorieën oorlogsslachtoffers.

Wat betreft de gehanteerde actiemiddelen, met name in de beginfase, vertoonde zij kenmerken van een belangengroep.