ARQ Centrum' 45

Ik bel aan. ‘Joe-hoe’, klinkt het na enige vertraging. Ik hoor geschuifel. We worden hartelijk ontvangen door mijn oma. Een gekromde rug achter een looprek, grijze haren en vriendelijke oogleden die zijn gaan hangen; een broze aanblik. Achter in de ruimte zit mijn opa. Ooit
een wereldreiziger, nu zijn de paar meter naar de deur in het verzorgingstehuis te veel en blijft hij zitten.

Ze vluchtte als 24-jarige voor de oorlog in Joegoslavië. Eenmaal in Nederland moest ze er zelf wat van zien te maken. Onlangs begon Melina Kappeyne van de Coppello-Rakic als voorzitter van de Raad van Bestuur van ARQ Nationaal
Psychotrauma Centrum. ‘ARQ zal nog meer moeten gaan werken aan de verhoging van de veerkracht van de samenleving.’

8 jaar was ze toen de oorlog naar haar dorp in Oost-Afrika kwam, vandaag precies 20 jaar geleden. Ze was jarig toen er mensen met geweld haar dorp binnenvielen. Die dag verloor zij haar broer en moest ze voor het eerst een nacht buiten slapen omdat thuisblijven te gevaarlijk

In het derde deel van dit essay beschrijft klinisch psycholoog Jackie June ter Heide hoe belangrijk het is om getroffenen te herinneren: want er moet een plaats zijn waar al het lijden, groot en klein, gezien of ongezien, wordt vastgelegd en nooit vergeten.

De handreiking is met name bedoeld voor zorgprofessionals en zorgorganisaties die met jonge vluchtelingen werken en is een aanvulling op de leidraad ‘Suïcidepreventie bij jongeren: een netwerkbrede werkwijze’, die in 2023 is opgeleverd. 

In de handreiking lees je meer over:

Oorlog, geweld en (gedwongen) migratie kunnen door meerdere generaties heen voelbaar blijven. Steeds beter begrijpen wij wat deze thema’s met individuen, families en samenlevingen doen. ARQ Centrum’45 heeft sinds de jaren ’80 gespecialiseerde psychologische zorg voor mensen van deze naoorlogse generatie.

Als je seksueel misbruik hebt meegemaakt, kan het zijn dat je te maken hebt met slaapproblemen. Annette van Schagen is klinisch psycholoog en vertelt je hoe die slaapproblemen tot stand komen. Ook geeft ze je een aantal tips om beter te kunnen slapen. 

Heb jij een nare seksuele ervaring meegemaakt en heb je hulp of advies nodig? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld. Dit doe je door te bellen naar 0800-0188 of te chatten via: www.centrumseksueelgeweld.nl.

Het overkwam me in De Vonk, begin jaren 2000, de behandellocatie van Centrum’45 voor vluchtelingen en asielzoekers in Noordwijkerhout. Ik werkte er als therapeut. Vluchtelingen: een complexe doelgroep, bestaande uit mensen met littekens, met meervoudige klachten, taalbarrières die de communicatie bemoeilijken, onzekerheden rond de verblijfsvergunning of werk, rond wonen en toekomstmogelijkheden. Op een ochtend zou ik voor een intakegesprek een jongeman ontvangen die afkomstig was uit Bosnië-Herzegovina.

In de bibliotheek van ons Zweedse vakantiehuisje trof ik een oude liefde: Shosha van Isaac Bashevis Singer. Singer is een Nobelprijswinnaar die wellicht niet veel meer gelezen wordt, maar in mijn tienertijd verslond ik zijn boeken over het Asjkenazische Jodendom van vóór de Tweede Wereldoorlog en over de nasleep van die oorlog voor de Joodse overlevenden en emigrés.

‘We gaan samen luisteren naar de muziek die jou terugbrengt naar de tijd van je militaire missie in Afghanistan…’ De eerste opzwepende tonen van techno muziek klinken luid uit de boxen in een donkere inpandige therapieruimte: het is de muziek die met herhaling werd gedraaid tijdens ritten in gepantserde voertuigen. De veteraan in kwestie loopt op een loopband richting videoschermen waarop een futuristisch landschap te zien is.