Het hart van de duisternis (verslag van een symposium)

Op 10 januari 2005 kreeg Claude Lanzmann, de maker van de film Shoah uit 1985, een eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam. Bij die gelegenheid organiseerde de afdeling Mediastudies van de UvA, samen met onder meer het Centrum voor Holocaust- en Genocide-studies en de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945, een symposium onder de titel Stemmen uit het hart van de duisternis. Getuigen en getuigenis in perspectief.

 

Antisemitisme kritisch beschouwd: eerst analyseren

Wanneer is antisemitisme antisemitisme

Pleidooi voor precisie: PTSS biedt voor elk wat wils

Als we alles trauma noemen, tot aan een verloren sportwedstrijd toe - is dat dan geen nieuwe ontkenning van het leed van oorlogsslachtoffers? In een overvolle zaal van het Louis Hartloopercomplex houdt Jolande Withuis, sociologe en senior-onderzoeker bij het NiOD, een nauwgezet relaas over de historisch-maatschappelijke ontwikkelingen in het denken over de psychische gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. Withuis deed onder andere onderzoek naar artikelen over oorlogsgevolgen in het tijdschrift Maandblad Geestelijke volksgezondheid (MGv) en andere publicaties over dit thema na 1945.

Oorlog als universeel trauma: een impressie van de ISTSS-conferentie, New Orleans, november 2004

Oorlog is een kracht die ons zin geeft. Het geeft een gevoel van verbondenheid en werkt tegen vervreemding. Beelden van oorlog en geweld oefenen aantrekkingskracht op ons uit, als pornografie. Oorlog kan verslavend zijn: terugkeer naar de grauwe alledaagsheid na een oorlog is moeilijk. Oorlogvoering bevrijdt ons van gevoelens van angst en machteloosheid. Maar oorlog is niet met leven verenigbaar. Soldaten zijn beschreven die als gevolg van hun afschuwelijke ervaringen niet meer konden spreken of zien.

EMDR-behandeling in het Sinai Centrum: drie jaar ervaring

EMDR (Eye Movement Desensitization & Reprocessing) is een behandelmethode die in het algemeen slechts wordt toegepast na kortdurende, eenmalige trauma’s (type 1). In het Sinai Centrum, joods psychiatrisch centrum gespecialiseerd in de behandeling van oorlogsgetroffenen en slachtoffers van structureel geweld en hun naasten, passen wij EMDR ook toe na trauma’s die zich herhaaldelijk of gedurende langere tijd hebben voorgedaan (type 2). In dit artikel beschrijf ik de bevindingen daarmee.

 

Vragenlijst Sense of Coherence (SOC-13) in het Nederlands

Antonovsky (1979) definieerde gevoel voor samenhang als: "De mate waarin iemand een alomtegenwoordig, aanhoudend maar dynamisch gevoel van vertrouwen heeft dat zijn omgeving voorspelbaar is en dat alles zo goed zal verlopen als redelijkerwijs kan worden verwacht".

 

De Nederlandse versie van de Sense of Coherence Questionnaire voor kinderen bestaat uit 13 items op een vijfpuntsschaal van (bijna) nooit tot (bijna) altijd.

De bezieling van een monument : een geschiedenis van de Vriendenkring Vught

 

Vrijwel tegelijk met de opening van het Nationaal Monument Kamp Vught in 1990 richtten ex-gevangenen een Vriendenkring op. De Vriendenkring heeft tal van activiteiten ontplooid, zijn stempel op de inrichting van het monument gezet en veel betekend voor de onderlinge steun. Tom de Ridder beschrijft de voorgeschiedenis, de motieven van de oprichtsters en de belangrijkste resultaten van veertien jaar werkzaamheid.

 

1945-1990: De voorgeschiedenis

Het vrouwelijk element uit de oorlogstijd

Vriendinnenkring Vught : inleiding bij een speicaal geval van 'zelforganisatie'

Hebben de comités van kampoverlevenden zoals we die nu kennen altijd bestaan? Wat onderscheidt de Vriendenkring Vught, hier niet zonder reden een Vriendinnenkring genoemd, van andere dergelijke 'zelforganisaties'? Ter inleiding op de geschiedenis van de Vriendenkring Vught biedt Jolande Withuis ons een kijkje in de betrekkelijk onbekende achtergronden van deze slachtofferorganisaties. Zij analyseert de veranderende functies van deze clubs en laat in een historische classificatie zien dat de verschillende comités uiteenlopende doeleinden hebben.

Wat is er gebeurd met mijn moeder? : Familie bij de Vriendenkring

Informatie achterhalen over een gebeurtenis die van grote invloed is geweest op je leven, kan een moeizaam proces zijn. Bieneke de Bode zocht lang naar de ware toedracht van het overlijden van haar moeder in concentratiekamp Vught. De kennismaking met de Vriendenkring Vught betekende 'thuiskomen' na een lange zoektocht.

 

Lunettenlaan 600 : het toen en nu van kamp Vught

Toen kamp Vught door VWS werd aangewezen als een van de vier instellingen voor nationale herdenking en bewustwording, greep de betreffende Stichting de kans om opnieuw te doordenken op welke wijze een historisch beladen plaats als kamp Vught tot spreken kon worden gebracht, als getuige van hetgeen daar is gebeurd, als verteller van het 'hele' verhaal. Het terrein werd opnieuw ingericht. Om het toenemende aantal bezoekers goed te kunnen ontvangen en voldoende ruimte te hebben voor exposities, kwam een nieuw publieksgebouw tot stand.

Pagina's