Oorlog anno 1998: om wie gaat het eigenlijk?

 Inleiding

De tijd heelt niet alle wonden, zoveel is inmiddels wel duidelijk geworden. Maar toch, oorlog anno 1998 in Nederland; dat roept vragen op. Waarover praten wij dan? Om wie gaat het, om wat gaat het? In vredig en vredelievend Nederland anno 1998 is oorlogsgeweld iets dat tot ons komt via de tv. Tweederde van de thans levende Nederlanders heeft zelf geen oorlog meegemaakt.

Wanneer wordt de hulpvraag actueel?

Welkom: ik zie dat veel mensen aanwezig zijn die uit alle hoeken van Nederland hiernaartoe zijn gekomen en de reis naar Amsterdam hebben gemaakt. Het is ook de moeite waard om voor dit bijzondere gebeuren bij elkaar te komen. Ik ben zelf gedurende de Tweede Wereldoorlog in een Japans vrouwenkamp geïnterneerd geweest en direct daarna in een Japans jongenskamp. Later, in mijn volwassen leven, ben ik als hoofdverantwoordelijke met 200 man uitgezonden naar Nieuw Guinea en mag mij op die grond veteraan noemen.

Kongsi’s, zelfhulp voor oorlogskinderen uit Nederlands-lndië: middel tot verwerken.

Praatgroep

Noem het oorlog, bron van een saamhorigheidsgevoel.

Noem hei oorlog, uitgangspunt.

Praten met een doel en wat je nog niet zeggen kunt projecteren op een ander scherm, uit een eigen onbegrijpelijk bestaan, en proberen woorden te verstaan uit een binnensmonds gekerm.

Wat zeggen ons de namen, hoe wij heten. Wij willen welen wie we zijn.

Noem het oorlog zolang wij zoeken naar zekerheden zonder grenzen en zolang wij eigenlijk niet weten wat wij mogen wensen.

Putten en de waarheid

Op maandag 2 oktober 1944 werden vanuit Putten 661 mannen weggevoerd als represaillemaatregel voor een onopgehelderde aanslag op Duitse militairen. Rondom deze bekende gebeurtenis uit de Nederlandse bezettingsgeschiedenis ontstond in de loop der jaren een web van mythen, legenden en complottheorieën.

Ik ben zoals ik de dingen zie : In gesprek met beeldend kunstenares en schrijfster Chaja Polak

Schrijfster en schilderes Chaja Polak werd eind 1941 geboren. Haar beide ouders werden naar concentratiekampen gedeporteerd. hetgeen haar vader niet overleefde. Na een tocht langs verschillende onderduikadressen werd Polak in 1945 met haar moeder herenigd. Deze hertrouwde na de oorlog met een eveneens uit de kampen teruggekeerde verzetsman. Polak gaat op negenentwintigjarige leeftijd, na de geboorte van haar twee zonen, naar de Rietveldacademie. Daarna woont ze langere tijd in Rome. Haar schilderijen zijn verscheidene malen geëxposeerd, onder andere in het Joods Historisch Museum.

Een nieuwe naam - een nieuw bestaan? : Joodse naamsveranderingen in Nederland na 1945

Veel joden die uit de onderduik of de kampen terugkeerden hebben zich afgevraagd of zij een nieuw bestaan in Nederland konden opbouwen. Dit valt af te leiden uit het feit dat meer dan 5000 van hen, ruim een zesde van het aantal overlevenden, emigreerden in de eerste jaren na de oorlog, voor het merendeel naar de Verenigde Staten en Israël. Een klein aantal van de joden die in Nederland bleef, nam een opmerkelijk maar weinig bekend besluit: zij veranderden van naam. Met hun voor velen herkenbare joodse namen voelden zij zich kennelijk niet veilig of op hun gemak.

Verbonden en verdeeld door de oorlog : Herinneringen aan een ‘gemengd’ huwelijk van de joodse Duitser Lukas Plaut en de niet-joodse Nederlandse Stien Witte1

Toen de Duitser Lukas Plaut zijn studie sterrenkunde bijna had afgerond en in 1937 wilde trouwen met de Nederlandse verpleegster Stien Witte stuitten zij op een probleem. De ambtenaar van de Leidse burgerlijke stand weigerde het huwelijk te voltrekken. Plaut was niet alleen Duits, maar ook joods.

Pagina's