Over psychotherapie en trauma

 

Introductie van de heer A.

Aan de hand van de geschiedenis van een van mijn patiënten, de heer A, wil ik kort het proces schetsen hoe een psychotherapeutische behandeling van ernstig getraumatiseerde mensen kan verlopen. Mijnheer A, geboren in 1930, meldde zich ongeveer anderhalf jaar geleden bij onze instelling aan, met als klacht angstdromen en het zich zoals hij zelf zegt, Voortdurend bezig moeten houden met wat ik in de Tweede Wereldoorlog heb meegemaakt’.

Van overleven naar eigenlijk leven

 

Inleiding

Dat ik deze bijdrage lever en therapeutisch werk doe heeft in wezen te maken met de ambachtelijke wijsheid van een mens, van een goed luisteraar met een scherp oor en oog, die eigenlijk niets anders deed dan onvoorwaardelijk, respectvol en nieuwsgierig, met compassie samen zoekend en niet het ‘allemaal-al-wetend’ naar mij luisterde. Die geloofde in de gezondheid van mijn veiligheidssysteem en ook in mijn vermogen mijn leven zelf ter hand te nemen.

Een stukje voorgeschiedenis

Gevolgen voor de naoorlogse generatie

Inleiding

Enige tijd geleden interviewde ik een joodse man die een der concentratiekampen had overleefd. Zijn kinderen hadden tegen zijn vrouw en hem gezegd: ‘Gezien wat jullie hebben meegemaakt, hebben jullie het goed gedaan met ons. Jullie hebben ons noch dingen verzwegen, noch altijd maar volgestopt met die oorlog.’ Hij was erg blij met deze opmerking, want hij maakte eruit op dat zijn vrouw en hij er in geslaagd waren om met het praten over de oorlog een goede middenweg te vinden.

Het verwerkingsproces

Kind-overlevenden - over kinderen in oorlog en daarna

Inleiding

Er bestaat pas sinds de jaren tachtig aandacht in de sociale wetenschappen voor de gevolgen van oorlogsgeweld bij kinderen. Voor het eerst werd hardop uitgesproken dat kinderen die gezien hadden hoe bombardementen gebouwen verwoestten, hoe vader of moeder, broertje of zusje of een vriendje of vriendinnetje getroffen werd door granaten en beschietingen, nog lange tijd slecht sliepen, slecht aten en slecht in staat waren zich te concentreren op school. (Zie bij voorbeeld publikaties van Hans Keilson, Lenore Terr en Robert Pynoos en collega’s.)

De ouder wordende oorlogsgetroffene

Inleiding

In één bepaald opzicht is het opmerkelijk dat er in deze bundel speciaal aandacht geschonken wordt aan de oudere oorlogsgetroffene: we kunnen er immers per definitie van uitgaan dat de overgrote meerderheid van de huidige ouderen de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt - hetzij in Europa hetzij in voormalig Nederlands-lndië. En ouder worden doen we allemaal. Wat maakt de oudere oorlogsgetroffene dan zo bijzonder?

Oorlog anno 1998: om wie gaat het eigenlijk?

 Inleiding

De tijd heelt niet alle wonden, zoveel is inmiddels wel duidelijk geworden. Maar toch, oorlog anno 1998 in Nederland; dat roept vragen op. Waarover praten wij dan? Om wie gaat het, om wat gaat het? In vredig en vredelievend Nederland anno 1998 is oorlogsgeweld iets dat tot ons komt via de tv. Tweederde van de thans levende Nederlanders heeft zelf geen oorlog meegemaakt.

Pagina's