De schaamte nog niet voorbij : Hulpverlening aan ex-dwangarbeiders in Centrum ’45

 

Ex-dwangarbeiders melden zich in die hoedanigheid zelden aan bij Centrum ’45, een therapeutisch behandelinstituut voor oorlogsgetroffenen. Waarschijnlijk hangt dat samen met het feit dat er rond de term ‘dwangarbeider’ nog altijd een zweem van schaamte hangt bij de betrokkenen. Dus zegt men liever: ik ben opgepakt bij een razzia, of ik ben Indië-veteraan of bombarde-mentsslachtoffer.

Bij de herdenking van de dwangarbeid

Op 29 mei 1996 werd in het Oorlogs- en Verzetsmuseum te Overloon een monument onthuld ter gedachtenis aan de dwangarbeid van Nederlanders in de jaren 1940-1945. Tevoren vond een symposium plaats, waarvoor dr. Van der Leeuw, oud-mede-werker van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, de nu volgende inleiding hield.

 

Gedwongen tewerkstelling tijdens de Tweede Wereldoorlog : Verwerkingsproblemen onder ex-dwang-arbeiders en de zorgdruk voor partners

‘Onder de hevige bombardementen zowat iedere nacht, op Berlijn, was ik erg nerveus en bang voor mijn leven. Vooral als ik al die slachtoffers op de weg zag liggen, verminkt en verbrand, ook kinderen. Ik heb gezien dat mensen getroffen door fosforbommen zo in het water sprongen, het gegil van de mensen die niet uit de puinhopen konden komen. Het was een hel een vuurzee die haast niet te beschrijven en te vertellen is. ’

burger-oorlogsslachtoffers in beweging : van werkgroep naar stichting

De werkgroep “Burgeroorlogsslachtoffers” en haar voortzetting, de SBO, was in de eerste plaats een instrumentele sociale beweging. De politieke doelstelling was steeds maatschappelijke erkenning en gelijkberechtiging van alle categorieën oorlogsslachtoffers.

Wat betreft de gehanteerde actiemiddelen, met name in de beginfase, vertoonde zij kenmerken van een belangengroep.

Partnerproblematiek: een systeemtheoretische benadering

Inleiding

Veel mensen zijn ernstig getraumatiseerd geraakt door deelname aan oorlogshandelingen, verzetswerk of internering in kampen. Vermijding, angst en nachtelijke herbeleving zijn kernsymptomen van de posttraumatische stress-stoornis zoals in de DSM IV omschreven (APA, 1994). Betrokkenen en omgeving worden geconfronteerd met symptomen en herinneringen aan schokkende gebeurtenissen, waar nauwelijks over gesproken kan en mag worden.

Mission possible : partners van de naoorlogse generatie oorlogsgetroffenen

Mijn vader had twee levens. Een kort en vlammend, zonder mij. En een daarna. Mijn vrijheid was een plicht.

Mijn vader had twee levens: een sloeg zijn brandmerk in het ander en het ander joeg een schaduw over mij.

 

Anna Enquist

 

Partnerrelatie-problematiek binnen gemengde huwelijken

Het samenleven van twee partners waarvan de één getraumatiseerd is door de oorlog en daarnaast ook nog een andere culturele achtergrond heeft, bijvoorbeeld joods of Indisch, brengt een aantal potentiële problemen met zich mee. Gemengde huwelijken zijn over het algemeen kwetsbaarder dan homogene relaties, omdat verschillen in culturele achtergrond en traumatisering soms moeilijk te overbruggen zijn. Zo kunnen er zaken spelen die te maken hebben met bijvoorbeeld levensfaseproblematiek, waar de partners heel verschillend op kunnen reageren.

Partnerrelaties bij jong-getraumatiseerde oorlogsgetroffenen

Over partnerrelaties, over jong-getraumatiseerden en over oorlogsgetroffenen is al veel geschreven, maar nog weinig over de combinatie van die drie onderwerpen. Ik ben geen theoretisch deskundige op dit gebied, maar ik heb wel praktische ervaring. Daarop is het onderstaande gebaseerd.

Partners van de eerste generatie oorlogsgetroffenen

Inleiding

De partner van een oorlogsgetroffene is veelal de levensgezel(lin) van een existentieel getraumatiseerd mens. Dat wil zeggen van een man of een vrouw die in een situatie heeft verkeerd waarin leven en menszijn werden bedreigd, een situatie waaruit ontsnappen zeer moeilijk of onmogelijk was en waarvan het einde niet in zicht was.

Kahana (1992) heeft de kenmerken van een existentieel trauma als volgt beschreven:

1.    het totale leven en beleven wordt door de gebeurtenis ontwricht, er is geen veilig gebied meer over;

Pagina's