Deze beschouwing heb ik in 1946 geschreven, ongeveer een jaar na de bevrijding, die voor mij betekende bevrijding uit het KZ. Neuengamme. Ik had juist voor mijn arrestatie in 1944 mijn doctoraal geneeskunde gedaan, en had in het kamp als verpleger en arts gewerkt. Een onmogelijke taak - die ik toch niet afwees, maar waar ik blij mee was, want het verhoogde mijn eigen overlevingskansen, heeft me zeker het leven gered.