In februari 2001 heb ik samen met een aantal collega’s bij het Historisch Nieuwsblad een enquête gehouden onder kinderen van ‘foute' ouders. Die ouders hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog op de een of andere manier aan de kant van de Duitse bezetters gestaan. De meesten van hen waren lid geweest van de NSB. We wilden weten in hoeverre het oorlogsverleden van die ouders het leven van hun kinderen heeft beïnvloed. Voor het eerst zijn toen kinderen van ‘foute’ ouders op een zo grote schaal systematisch geënquêteerd.

De misdaden van het Duitse strafkamp Erica te Ommen staan nog op hun netvlies afgebeeld. zeggen sommige ooggetuigen. Maar kunnen getuigen jaren later nog een betrouwbare verklaring afleggen, een verklaring die rechtsgeldigheid heeft?

In 1988 werd de in Duitsland woonachtige De R. ervan beschuldigd zich tijdens de oorlog als ‘kampbeul’ in Kamp Erica te Ommen ernstig te hebben misdragen jegens medegevangenen, hij zou zelfs de dood van een hunner op zijn geweten hebben.

Toch werd hij vrijgesproken.

Over twintig dagen is het weer zo ver. De klok op de Waalsdorpervlakte begint te luiden. Op de Dam staan de koningin, de burgemeester en de voorhoede van de Nederlandse hoogwaardigheidbekleders klaar om de kransen te leggen. De straatverlichting gaat aan. de twee minuten stilte van de nationale herdenking zijn begonnen.

Hoogleraren hebben in Utrecht bescheiden kamers. In het Langeveldgebouw in de Uithof werkt bijzonder hoogleraar psychotraumatologie Rolf Kleber te midden van vele stapels papieren. Op het bureaublad resteert ruimte voor precies één a-viertje en een elleboog aan weerszijden. Iets wegdoen vindt hij moeilijk. Mijn oog valt bij binnenkomst op een stapeltje ICODO-info’s van meer dan vijftien jaar oud.