Het concentratiekampsyndroom als sociaal succes : Abram de Swaan en de maatschappelijke verwerking van de oorlog

Bij het afscheid van Abram de Swaan als universiteitshoogleraar sociale wetenschap bij de universiteit van Amsterdam werd hem een bundel opstellen aangeboden van collega’s, leerlingen en vakvrienden. in een van die opstellen grijpt jolande Withuis terug op enkele artikelen van De Swaan van vijfentwintig jaar geleden, vooral zijn bekende ‘Het concentra-tiekampsyndroom als sociaal probleem’. Daarin stelde hij dat de jodenmoord, een sociale misdaad, ook alleen sociaal verwerkt had kunnen worden, in een gezamenlijke publieke omgang met het verleden.

Met handen en voeten gebonden : internationale vredeshandhaving en het oorlogstribunaal

In oktober 2006 hield advocaat M. Wladimiroff een lezing op uitnodiging van de K.L. Poll-stichting voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap.1 Wij drukken hier een ingekorte versie af met daarin de jonge geschiedenis van het recht ten aanzien van gewapende conflicten. Met name de verwerkelijking van een permanent internationaal strafhof tot berechting van schendingen van internationaal humanitair recht staat nog in de kinderschoenen. Het verdrag voor dit initiatief werd pas in 1998 ondertekend. De handhaving ervan kent nog vele onvolkomenheden.

 

De dodelijke valstrik : boekbespreking

Het gehele veld van genocidestudies, inclusief het nog steeds voortgaande onderzoek naar de moord op de Europese joden, is sinds de jaren tachtig zeer sterk gegroeid. Het nieuwe onderzoeksterrein is vooral ontstaan vanuit diverse historische, sociaal-wetenschappelijke en juridische (sub)disciplines. Maar het heeft ook steeds belangrijke impulsen gekregen uit de door ooggetuigen en overlevenden geschreven literatuur, uit het functioneren van internationale strafrechtstribunalen en uit gespecialiseerde onderzoeksjournalistiek.

10 grote Nederlandse verzetshelden

Na de bevrijding ontstond al snel het beeld dat de Nederlandse bevolking zich in de Tweede Wereldoorlog op grote schaal tegen de bezetters had geweerd. Nu overheerst het idee dat de Nederlanders zich zo goed mogelijk aanpasten en de Duitsers daarmee zeer van dienst waren. Beide visies doen geen recht aan de tienduizenden die zich op alle mogelijke manieren tegen de Duitsers hebben verzet, en daar vaak voor betaalden met hun leven.

Rondlopen met een oorlog en een verloren land in je hoofd: 'Vredeskind’ Van Dis herdenkt de oorlog van zijn ouders

Schrijver Adriaan van Dis heeft ons in zijn werk royaal en indringend kennis laten maken met de oorlog van zijn ouders en zijn oudere zussen. Hij schreef onder meer de novelle Nathan Sid en de romans indische Duinen en Familieziek, waarin, zo zegt hij, ‘de tweede generatieproblematiek op vrolijke en bittere wijze aan de orde komt’. in zijn voordracht bij de herdenking van de capitulatie van japan op 15 augustus van dit jaar putte hij opnieuw uit de vele verhalen in zijn hoofd over Indië. Om de herinnering aan die oorlog levend te houden.

Zelftherapie door persoonlijke geschriften : Dagboeken en memoires van holocaustslachtoffers

In dit hoofdstuk worden de psychologische voordelen van het schrijven van een dagboek en memoires voor oorlogsslachtoffers besproken, op grond van onderzoek naar persoonlijke geschriften van slachtoffers van de holocaust. Om te beginnen zal ik het wezenlijke verschil tussen de twee genres toelichten. Ook bespreek ik hoe dit verschil nog duidelijker naar voren komt in het geval van de holocaust. Vervolgens geef ik een overzicht van recent onderzoek op het gebied van holocaustdagboeken en -memoires.

Hongaren ‘on the pipe-line' : 'Zij allen hebben veel liefde nodig’

Adjunct-directeur Kaan van de Gemeentelijke Dienst voor Sociale Zaken in Amsterdam schetste in 1957 voor sociale werkers de achtergronden van de Hongaarse vluchtelingen in Nederland. Waarom reageren de Hongaarse cliënten anders dan ze mogelijk verwacht hadden? ‘Men leeft in deze dictatuurlanden zoals wij Nederlanders onder de Duitse bezetting leefden, ... Dat men na deze ervaringen nog lange tijd met wantrouwen in het hart rondloopt, zal een ieder begrijpen’, doceert Kaan.

Doodstraf op termijn : Het Nacht und Nebel-kamp Natzweiler

'Natzweiler - Nacht und Nebel. De woorden horen bij elkaar en staan voor de verdwijning in 'nacht en nevel' van mensen die om hun verzet tegen het nazi-regime waren gearresteerd. Niemand wist waar zij bleven. In kamp Natzweiler waren ze niet alleen figuurlijk onzichtbaar, maar ook haast letterlijk, want in het kamp op de noordhelling van een 800 meter hoge bergtop in de Elzas waren nevel en duisternis vaste gasten.

Ervaringen van de eerste generatie oorlogsgetroffenen, hun kinderen en nabestaanden

Op initiatief van het Historisch Centrum Overijssel en het Stedelijk Museum Zwolle (SMZ) zijn, in het kader van een tentoonstelling in het SMZ in mei en juni 2005. interviews gehouden met mensen voor wie de oorlog een breuk in hun leven is geweest. In hun directe omgeving hebben zich tijdens de oorlog gebeurtenissen voorgedaan die het verloop van hun leven hebben bepaald of daarop een nadrukkelijk stempel hebben gedrukt.

Pagina's