Hulpverleners, zoals (vrijwillige) brandweer, ambulance/GHOR en politie, worden beroepsmatig frequent blootgesteld aan ernstige en traumatische gebeurtenissen die een feitelijke of dreigende dood of een ernstige verwonding met zich meebrengen, of die een bedreiging vormen voor de fysieke integriteit van de hulpverlener of van anderen. Professionele hulpverleners hebben in die zin een hoogrisicoberoep: ze zien doden en ernstig gewonden, worden geconfronteerd met de zelfkant van de samenleving en kunnen zelf levensgevaar lopen bij de uitoefening van hun werk.

De afgelopen tien jaar is een groot aantal gezondheidsonderzoeken na rampen in Nederland verricht. Deze notitie bevat een overzicht van de afgeronde onderzoeken. Achtereenvolgens worden de onderzoeken besproken die zijn uitgevoerd na de vliegramp Bijlmermeer (1992), de vuurwerkramp Enschede (2000), de cafébrand Volendam (2000/2001), de Legionella-epidemie Bovenkarspel (1999), de ATF-brand bij Drachten (2000), de uitbraak Mond- en Klauwzeer (MKZ) (2001) en de vogelpestepidemie (2003).

Met ondersteuning van de Europese Unie is tussen 2005 en 2007 het project ‘Citizens and Resilience’ uitgevoerd, met als doel de bevolking te betrekken in de voorbereiding op terrorisme. Het concept 'veerkracht’ is als uitgangspunt genomen om een drietal concrete producten te ontwikkelen. Ten eerste is een handreiking voor hulpverleners ontwikkeld, die zich richtte op de veerkracht binnen de gemeenschap. Een tweede product richtte zich specifiek op kinderen: een musical met lesmateriaal om kinderen op speelse wijze veerkracht bij te brengen.

Leren van ervaringen met rampen en crises is cruciaal om de rampenbestrijding en crisisbeheersing in Nederland op een hoger plan te brengen. Deze bundel van de Stichting Impact en het Nederlands Genootschap van Burgef?ieesters ??iaakt op indringende wijze inzichtelijk welke lessen we kunnen trekken voor de nazorg.

Hoewel er inmiddels meer aandacht is voor de psychosociale gevolgen van en nazorg aan rampgetroffenen, is er-verhoudingsgewijs - minder aandacht voor cultuursensitieve nazorg voor getroffen etnische minderheden. Uit studies blijkt echter dat zij een kwetsbare groep vormen wanneer zij door een ramp getroffen worden, aangezien zij (in vergelijking met autochtone getroffenen) vaker een lage sociaal-economische positie en meer psychosociale problemen hebben.

In het onderstaande wordt de kern van de Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden beknopt samengevat. Tussen [vierkante haken] staat een verwijzing naar het hoofdstuk of paragraaf in de richtlijntekst.

Doel en doelgroep

TAP REPORT

Abstract

The issue of basic psychosocial life support during and after disasters is important. People who are affected by disasters can experience severe distress and may need psychosocial support. However, there still are many questions about service design and effectiveness of psychosocial support.

Op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties schreven twee medewerkers van Impact een visiedocument over de vraag of het zinvol zou zijn een monument op te richten voor brandweerlieden die door hun werk zijn omgekomen, zoals er ook eerder al een monument werd onthuld voor de politie. Op basis van dit document werd besloten dat het brandweermonument er gaat komen. Hier volgt een belangrijk deel van dit document: Wat doen we als we herdenken en welke rol spelen monumenten daarin?

The testimonials, the voice of the victims,

in 100 words the impact of what they lived through

Theme: social cohesion and terrorism

CONTENTS

VN ET    4

IMPACT    5

SOCIAL COHESION AND TERRORISM FRANS WILLEM WINKEL    7

Deze interviewbundel legt het werk van veelal geüniformeerde hulpverleners in het publieke domein onder een vergrootglas. Waar anderen terugdeinzen, gaan hulpverleners juist aan het werk. Daarmee vervullen ze een onmisbare maatschappelijke rol, en dat verdient respect. Zeker als we in ogenschouw nemen dat de omstandigheden soms lastig zijn, bijvoorbeeld door acute crisissituaties maar ook door bedreigingen of andere vormen van agressie.