NIMH-onderzoek naar scheepsramp Van Imhoff geeft slachtoffers een gezicht

Op 19 januari 1942 vond in de Indische Oceaan een scheepsramp plaats, waarbij meer dan 400 burgerslachtoffers vielen. Deze mannen, allen van Duitse of Oostenrijkse afkomst, waren in Nederlands-Indië vanaf 10 mei 1940 geïnterneerd geweest vanwege hun status als staatsburger van de vijand – in tijden van oorlog toentertijd gebruikelijk. Medio 2022 is bij het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag een nieuw onderzoek naar deze scheepsramp gestart, in het bijzonder om de slachtoffers een gezicht te geven.

 

Column : Samen sta je sterker

Op 17 juli 2014 stortte vlucht MH17 van Malaysia Airlines neer in Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen daarbij om het leven. Een van de slachtoffers is mijn vader. Hij was onderweg naar Surabaya voor de uitvaart van zijn moeder. Een dag voor de ramp was mijn oma onverwachts overleden.

Tegen de achtergrond van verdriet

Adolf Menko (1888-1963) kwam uit een Joods gezin met veertien kinderen en was na de oorlog de enige overlevende van zijn generatie. Ook Adolfs eigen zoon Siegfried was omgekomen, in Mauthausen. ‘Veertien kinderen’ is geschreven door een kleinzoon van Adolf, klinisch geneticus Fred Menko (1951). ‘Ik heb door het uitzoeken van de geschiedenis familieleden voor het eerst leren kennen.’

Column : Oorverdovende stilte

Stil ben je, heel stil.
Met donkere ogen kijk je mij aan.
Terwijl ik jou de vragen stel die gesteld worden bij een intakegesprek.
Je pupillen zijn zwart en groot.
Angstig en wantrouwend.
Je door de zon verkleurde Batman pet staat scheef op je hoofd.
Als jouw jongere broertje huilt geef jij hem wat hij hebben wil.
Ook hij moet stil zijn.

 

 

Twee gezichten van de Bijlmervliegramp

Dertig jaar na de Bijlmervliegramp blijkt de belangstelling daarvoor groter dan ooit. KRO-NCRV gaf opdracht een spannende serie genaamd Rampvlucht te maken over de ramp in vijf afleveringen. De nog jonge Omroep ZWART produceerde de documentaire Een gat in mijn hart, over de kinderen van toen, zij die de ramp overleefden en tekeningen daarvan maakten.

‘Niemand kan alle problemen van de wereld oplossen, maar iedereen kan een beetje doen’ : Michel Dückers, bijzonder hoogleraar Crises, Veiligheid en Gezondheid

Wat maakt dat de aanpak van een crisis goed uitpakt? ‘Ik zal je even mijn kernvergelijking uitleggen. Je hebt dus vijf verschillende componenten. De eerste is…’ Ik had mijn vraag nog niet afgemaakt of Michel Dückers begon al met een gedetailleerde uiteenzetting van zijn nieuwste model met betrekking tot rampen. Vijf voorspellende variabelen die mathematisch worden versterkt door een vermenigvuldiger – een som waarmee het oordeel over de aanpak van rampen en crises effectief kan worden begrepen.

Column : Oma

"Familiegeschiedenis biedt een ingang naar het verleden." Suze Zijlstra over het belang van persoonlijke verhalen-én de noodzaak om ook voorbij de pijn van de eigen geschiedenis te kunnen denken. 

Duwen tegen het dominante narratief : dekolonisatievitrine in het Tropenmuseum

Welke rol kunnen musea spelen in het openbreken van dominante verhalen over de geschiedenis? Iris van Huis bespreekt de vitrine over de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië in de nieuwe tentoonstelling Onze koloniale erfenis. 

Hoe België zijn koloniale verleden veroordeelt, en Nederland daarin achterblijft

Nederland worstelt al decennia met zijn koloniale verleden in Indonesië. Nu ligt er een onderzoeksrapport op tafel waaruit blijkt dat de krijgsmacht structureel en extreem geweld heeft gebruikt tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd in 1945-1949. Ook België onderzocht zijn koloniale geschiedenis, maar bewandelde met de Congo-commissie een andere weg. Anne-Lot Hoek, auteur van De strijd om Bali, onderzoekt wat hun verschillende routes betekenen voor de omgang met een beladen verleden.

De nationale zelfonderzoeken van Nederland en België vergeleken

Een uitgebreidere versie van dit artikel is eerder verschenen in het tijdschrift De Lage Landen.

 

Anne-Lot Hoek vergelijkt twee grootschalige onderzoeksprojecten in Nederland en België: dat naar de koloniale oorlog in Indonesië en dat naar de koloniale geschiedenis van Congo. Wat betekenen de verschillen voor de omgang met het verleden in beide landen? 

Pagina's