Na diverse vragen van geestelijk verzorgers heeft het crisisteam van de VGVZ de vraag gesteld om een inventarisatie van afscheidsrituelen te maken die ondersteunend zijn tijdens de COVID-19 crisis. Het afscheidsritueel is een specifieke vorm van begeleiding, waarbij dierbaren of zorgverleners afscheid nemen van de overledene, de persoon herdenken en stilstaan bij het verlies. Een afscheidsritueel markeert de transitie van leven naar dood voor de patiënt én zijn /haar naasten. In deze handreiking verstaan wij onder afscheidsrituelen:

a) rituelen tijdens of voor het sterven,

De coronacrisis doet sommigen denken aan de Tweede Wereldoorlog. Dit is begrijpelijk, want sinds de oorlog zijn onze vrijheden niet eerder zo sterk ingeperkt. Er zijn natuurlijk ook verschillen met de oorlogsjaren. De situatie is wat betreft zwaarte niet te vergelijken met wat velen in de oorlog hebben meegemaakt. Een vergelijking tussen heden en verleden is daarom niet één op één te trekken. Wel is duidelijk dat sommige situaties spanning oproepen waardoor mensen aan de oorlog denken. Soms komen herinneringen aan traumatische ervaringen naar boven.

Wat betekende verzet tegen het nationaalsocialisme precies en wat kunnen we er nu nog van leren? Wie zich buigt over de vraag wie er in verzet kwamen, en in welke context, ziet al direct hoe divers deze groepen waren, zeker als we het Europees niveau bekijken. Hoe onderscheid te maken tussen al die mensen en groeperingen? En welke lessen moeten we nu aan onze kindren doorgeven? 

De wereldwijde uitbraak van COVID-19 is een unieke en ingrijpende periode. Op vele fronten, en het kan stress opleveren om verschillende redenen. Er kunnen zorgen en stress ontstaan door het werk, maar ook in de thuissituatie of beiden. Velen komen terecht in onbekende en onvoorspelbare situaties. Misschien moet je werk doen waar je niet (volledig) voor bent opgeleid of word je overvraagd door de situatie.

Defensie biedt vanuit haar kennis tips en adviezen voor de mentale gezondheid van zorgprofessionals.