Gedurende ons werk in de afgelopen twee jaar als regiocoördinator Gezondheid Statushouders merkten wij dat veel gemeenten zorgen hadden over de integratie en participatie van Eritrese nieuwkomers. Tegelijkertijd zien gemeenten de veerkracht en motivatie bij Eritrese nieuwkomers om er in Nederland wat van te maken. De weg daar naartoe is voor velen bezaaid met obstakels.

Heel diep gaan en dan - als het bijna niet meer mogelijk lijkt - toch weer opveren, daar gaat het om. Veerkracht is een machtige eigenschap. Drie veteranen vertellen hoe zij zich staande hielden.

De opvatting dat het verleden, meer dan het onstuimig geachte heden, houvast kan bieden, blijkt vaak onjuist. Juist wanneer we het verleden herhaaldelijk tegen het licht houden, moeten we onze blik op de geschiedenis – onze bevindingen over de ervaringen van eerdere generaties – geregeld bijstellen. Toch is en blijft er onmiskenbaar behoefte aan kloeke historische standaardwerken waarin auteurs de wezenlijke ontwikkelingen en kenmerken van een bepaalde periode inzichtelijk maken, bij voorkeur voor de eeuwigheid.

Wie is er verantwoordelijk voor de vervolging en vernietiging van de Joden in Europa tussen 1933 en 1945? Het antwoord lijkt voor de hand te liggen – het nationaalsocialistische bewind in Duitsland. Maar de laatste jaren wordt steeds vaker ‘de omstander’ medeplichtig verklaard. Over de vraag of dat terecht is, lopen de meningen uiteen. Hoogleraar politieke geschiedenis Ido de Haan schetst aan de hand van enkele recente studies de verschillende theorieën en debatten die er over de omstander bestaan.