Deelnemers vanuit politie, ambulance, brandweer, defensie en reddingswerk hebben de handen ineengeslagen om te komen tot een eenduidige beschrijving van een optimale psychosociale ondersteuning voor geüniformeerden. Aanbevelingen hiertoe zijn vastgelegd in de richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden, die op i6 december 2010 is aangeboden aan directeur-generaal Veiligheid Schoof van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

De nafase draait om herstel en nazorg na een ramp of crisis. Gemeente en veiligheidsregio zijn daarvoor verantwoordelijk. Maar de vele organisaties die betrokken zijn bij alle processen maken de uitvoering en coördinatie niet eenvoudig. Dat de zorg- en dienstverlening aan getroffenen beter kan is niet nieuw. Dat voorbereiding van belang is evenmin. Maar hoe dit aan te pakken?

Wat valt er te leren over de nafase van rampen in het buitenland?De aard van de nafase hangt natuurlijk in de eerste plaats af van de gevolgen van de ramp. Die gevolgen kunnen variëren van doden en gewonden, materiële schade, maatschappelijke ontwrichting en het niet meer functioneren van overheidsdiensten en sociale instituties.

Uit onderzoek en ervaringen met rampen in allerlei gebieden in de wereld, blijkt dat de wederopbouw en de hulpverlening in de periode na de acute fase van een ramp, de zogeheten nafase, vaak beter kunnen. Zo kost de opbouw na de orkaan Katrina veel energie, geld en tijd. Zelfs na ruim vijf jaar wordt er nog steeds gewerkt aan het herstel van de infrastructuur en blijkt ook de psychosociale opvang nog van groot belang.

vooraf

Rampen en crises zijn ingrijpende gebeurtenissen die een blijvende impact op levens van getroffenen hebben. Ze veranderen relaties tussen mensen en grijpen in op bestaande sociale structuren. Rampen en crises leiden ook tot solidariteit en saamhorigheid. Vooral in de periode vlak na een ramp leeft de samenleving mee en staat klaar met hulp voor getroffenen. Maar al snel gaat de omgeving weer over tot de orde van de dag, terwijl het leven van getroffenen blijvend veranderd is.

De wijze waarop diensten en bestuurders in de praktijk bij rampen en crises optreden is ingegeven door hun beleidstheorie. Maar hoe kan zelfredzaamheid van burgers tot zijn recht komen in de organisatie van de crisisbeheersing?

De afgelopen jaren wordt regelmatig gesproken over de ‘vertrouwenscrisis' tussen burgers en de overheid.

1. Inleiding

Bij alle direct betrokkenen staat de datum in het geheugen gebrand: 12 mei 2010. Op die dag, rond 06.00 uur ’s ochtends (lokale tijd), verongelukte de Airbus van Afriqiyah Airways. Op enkele honderden meters vóór de landingsbaan van de internationale luchthaven van Tripoli. Zeventig Nederlanders, onder wie ook kinderen, kwamen om het leven. Van de 104 inzittenden overleefde alleen een negenjarig Nederlands jongetje het ongeluk.

Van IAC en AIC tot IVC