Inleiding

De hulpvraag van oorlogs- en geweldsslachtoffers is vaak weinig gedifferentieerd. Het verduidelijken van die hulpvraag en de verdere analyse ervan vragen in het algemeen een breed georiënteerde geneeskundige benadering. Nu blijkt uit de gepresenteerde psychische en/of somatische pathologie lang niet altijd dat er sprake is van een geweldservaring in het verleden. Bovendien wordt dit ook vaak verzwegen. Het opsporen van deze relatie vergt daarom nogal eens vasthoudendheid en inventiviteit naast steeds noodzakelijke voorwaarden als empathie, sensitiviteit en een goede gesprekstechniek.

Nog onlangs is uit een bescheiden onderzoek gebleken dat zélfs huisartsen die geïnteresseerd zijn in het probleem van sexueel geweld binnen het gezin, de signalen daarvan in hun eigen praktijk nauwelijks opvangen (Aussems e.a. 1988). Datzelfde blijkt overigens het geval te zijn bij alle lagen van de hulpverlening. Waar ligt de oorzaak? Is het de angst zich te moeten begeven in een moeilijk hanteerbare probleemsituatie? Vallen de gevolgen van geweld buiten het gezichtsveld van de hulpverlening?

Sinds 1970 zijn er ongeveer 20.000 vluchtelingen in Nederland komen wonen. Een groot deel hiervan kwam naar Nederland op uitnodiging van de Nederlandse regering (bijv. Latijns-Amerikaans, Vietnamezen, Iraniërs). Anderen kwamen op eigen initiatief en vroegen in Nederland asiel aan (bijvoorbeeld Iraniërs, Koerden, Eritreërs, Ethiopiërs, Syriërs, etc.).

Inleiding

Geweld is een schokkende ervaring. Het impliceert het toebrengen van fysiek leed, het misbruiken van macht en het inbreuk maken op de persoonlijke vrijheid. Een mens die geweld ondergaat wordt gedegradeerd tot een objekt. Die ervaring is zo ingrijpend dat de getroffene nog lang na afloop emotionele en lichamelijke gevolgen ervaart en slechts met pijn en moeite aan de gebeurtenis kan denken.

Op 3 juni 2014, ruim 3 jaar na de grote brand bij Chemie Pack, een explosie bij Shell Moerdijk. Het dorp Klundert schrok tegen 23.00 uur wakker van de enorme knal.

De brand in 2011 en de explosie in 2014 zijn technisch gezien nauwelijks met elkaar te vergelijken. De bedrijven lijken niet op elkaar, bij Shell is al snel bekend om welke gevaarlijke stof het gaat en het verschil in de brandbestrijding was ook groot.

Sinds 2013 is er een publiek-private brandweerpost, met 24-uurs beroepspersoneel, op het industrieterrein. Deze brandweer was nu binnen 6 minuten ter plaatse.

Tijdens de eerste golf van internationaal terrorisme, in de late negentiende eeuw, werd de wereld geteisterd door anarchistisch geweld met bomaanslagen en koningsmoorden. Hoewel dit aan Nederland voorbij ging, werd het dreigingsbeeld van transnationale samenzweringen, de Zwarte Internationale, wel degelijk aangegrepen voor een modernisering van het politieapparaat en nieuwe Europese samenwerkingen. Wat gebeurde er wel in Nederland? Welke actoren plaatsten de dreiging op de agenda? Waar was men bang voor? En hoe werd de dreiging tegengegaan?

Terrorisme is op dit moment een van de grootste dreigingen voor de veiligheid en maatschappelijke stabiliteit in de wereld. Onderzoek naar radicalisering en terrorisme is sterk toegenomen na onder andere de aanslagen in de Verenigde Staten (2001) en Groot-Brittannië (2005), de moord op Theo van Gogh in Amsterdam (2005), en de door leden van de Neo-Nazi beweging Nationalsocialistischer Untergrund (NSU) gepleegde moorden in Duitsland (2000-2007).

Afgelopen augustus ontstond enige ophef over een twitterbericht van een Justitieambtenaar waarin de stelling werd verkondigd dat IS een zionistische samenzwering was. De reacties waren fel; naast het feit dat de uitspraak uitgerekend werd gedaan door een ambtenaar van Justitie, overheerste vooral ontzetting: hoe kon in hemelsnaam in Nederland een hoogopgeleid iemand zulke tergende onzin verkopen?

Ruim 140 jongeren vechten voor de jihad in Syrië, Jemen en Somalië. Voor deze geradicaliseerde moslimjongeren is
het hun heilige plicht. Als ze die met de dood moeten bekopen, sterven ze de meest gelukzalige dood die voor een moslimstrijder
is weggelegd: het martelaarschap in de strijd tegen de ongelovigen. Onze regering is verbijsterd.
Hoe heeft het zo ver kunnen komen, vraagt men zich af, en waarom hebben we dit niet zien aankomen?