Hoe reageren mensen wanneer ze geconfronteerd worden met films over de Holocaust? In welke mate verhouden ze zich kritisch tot wat ze zien? De Duitse historicus Stefanie Rauch promoveerde in 2014 aan de University of Leicester op een onderzoek naar deze vragen. Momenteel bestudeert ze als postdoc onderzoeker aan het University College London een andere ‘beeldvraag’: hoe medeplichtigen aan de Holocaust zich in videogetuigenissen presenteren.

De carrière van documentairemaker Willy Lindwer omspant 50 jaar. In die halve eeuw maakte hij vele tientallen films, waaronder 23 films over de Holocaust. In 1988 won hij een Emmy Award voor De laatste zeven maanden van Anne Frank, in 1993 een Gouden Kalf voor Kind in twee werelden, over het naoorlogse leven van Joodse onderduikkinderen.

Documentaires over de Tweede Wereldoorlog zijn meestal niet gemaakt om je te doen glimlachen. Toch overkwam me dit laatst bij Numbered, te zien op Netflix. Een tedere documentaire, waarin de laatste overlevenden van Auschwitz geïnterviewd worden over de betekenis van hun kampnummer. De documentaire gaat niet alleen over het kamp, maar ook over terugkeer en herstel. En, tot mijn verrassing, over de liefde. Een oud echtpaar vertelt innemend over de impact van hun eerste aanrakingen, in een Israëlische kibboets na de oorlog.

75 jaar na de bevrijding zorgen populaire producties, zoals Soldaat van Oranje. De musical (New Productions, 2010) en de Holocaustfilm Süskind (Fuworks, 2012) ervoor dat de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog overgedragen wordt aan nieuwe generaties. 

Dit doen de producenten niet alleen door middel van de musical of de film, maar ook door het opzetten van verschillende educatieveen herdenkingsprojecten. Op deze manier zorgen populaire pro ducties voor een nieuwe dimensie in de herinneringscultuur. In mijn onlangs verdedigde proefschrift ‘Echte Helden’.