Column : Op zoek naar nieuwe rituelen?

Op mijn scherm, in schokkerig zwart-witbeeld, schrijden prinses Juliana en prins Bernhard over de grasmat van het Olympisch Stadion om een krans te leggen bij een monument ter ere van gesneuvelde militairen en verzetsmensen. Een minuut

Rituelen in de Oudheid : Hoe oude gebruiken in nieuwe tijden relevant worden

De laatste decennia lijkt de oudheid steeds meer van invloed te zijn op de militaire psychiatrie. Bekende auteurs zoals klinisch psycholoog Jonathan Shay, filosofe Nancy Sherman en veteraan Karl Marlantes doen allen een beroep op de rituelen en het gedachtegoed uit de oudheid. Zo is het concept moral injury gebaseerd  op interpretaties van Homerus’ Ilias en Odyssee en vormt de antieke stoïcijnse leer, zoals beschreven door de Romeinse keizer Marcus Aurelius, inspiratie voor militaire opleidingen en de behandeling van getraumatiseerde veteranen.

‘Rituelen kunnen helpen bij loslaten, juist doordat ze houvast geven’

Hoe geven rituelen betekenis na ingrijpende gebeurtenissen? Journalist Anna Deems sprak voor Impact Magazine met vier mensen over de waarde van rituelen.

 

Intervieuw met 

  • Marjolijn Engelhard (48) is beeldend therapeut bij ARQ Centrum’45
  • Menachem Sebbag (53) is hoofdkrijgsmachtrabbijn bij Defensie
  • Medea Moons (39) is studio director bij het Franse modehuis Maison Margiela
  • Frans Kurstjens (67) was raadsman bij Defensie in Bosnië en Afghanistan

Kenmerken van rituelen

Rituelen ontstaan vaak na momenten van verlies of andere schokkende gebeurtenissen. Bloemen worden neergelegd na een tragisch ongeluk; een protestmars wordt gelopen na zinloos geweld; of een begraafplaats wordt bezocht ter nagedachtenis aan degenen die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog.

 

Maar waarom doen wij eigenlijk aan rituelen? Wat hebben rituelen te bieden op momenten van rouw en verlies?

 

Kolonialisme trok nog heel lang sporen in Indonesië

Op 17 augustus 1945 werd de onafhankelijke Republiek Indonesië uitgeroepen. Op 27 december 1949 legde Nederland zich daar, na een bloedige strijd, bij neer. Maar nog decennia lang trok het koloniale verleden diepe sporen in het onafhankelijke Indonesië.

 

De Onbekende Kinderen van Kamp Westerbork

Rob Trip gaat op zoek naar het bijzondere verhaal van de groep Onbekende Kinderen. Deze 51 opgepakte Joodse kinderen zitten in de zomer van 1944 in de weeshuisbarak van Kamp Westerbork.  Op één na overleven deze jonge kinderen drie concentratiekampen. En dat terwijl ze zonder hun ouders zijn en de Duitsers jarenlang op grote schaal kinderen de gaskamers insturen. Hoe kan het dat deze groep het wel overleeft? Wat hebben ze meegemaakt? Hoe is het hen vergaan na de Tweede Wereldoorlog?

 

#1 - Een peuter achter tralies

#2 - De trein naar Bergen-Belsen

Als de oorlog niet meer uit je hoofd gaat

Nederlandse militairen zijn vooral in het buitenland actief, als ondersteuning van het lokale leger of tijdens een vredesmissie. Hoewel ze worden voorbereid op de verschrikkingen die ze daar kunnen tegenkomen, houdt 4 tot 9 procent na thuiskomst last van posttraumatische stressklachten (PTSS). Hoe vergaat het hen?

 

Inwoners Bosnië herbeleven trauma door Poetins oorlog

De oorlog in Oekraïne leidt tot een herbeleving van trauma’s bij inwoners van Bosnië-Herzegovina. Dertig jaar geleden waren zij het die te lijden hadden onder de verschrikkingen van de vorige grote oorlog in Europa.

 

Podcastaflevering : Joost over de belevenissen in Nederlands-Indië

Joost is oud-burgemeester van de gemeente Opsterland. Een plek waar hij nog steeds met veel plezier woont. Hij staat ook wel bekend om zijn levendige verhalen. Joost wordt geboren in Indië. Hier werkt zijn vader als houtverwerker. Net als hij in 1940 met verlof mag, breekt in Nederland de oorlog uit. Daarom keert het gezin terug naar Indie.

 

Proefschrift Theo van den Doel : Overheid meer betrokken bij veteranenzorg

De veteranenzorg is de laatste twintig jaar verbeterd. Toch komt het beleid niet altijd overeen met de praktijk. 'We zouden meer lessen moeten trekken uit het verleden', concludeert Theo van den Doel in zijn proefschrift over het Nederlandse veteranenbeleid. 

 

 

Pagina's