Doorwerkingen van het slavernijverleden

Het Nederlands slavernijverleden is de afgelopen tijd voorpaginanieuws geworden. Van een onderwerp dat niet of nauwelijks in het geschiedenisonderwijs werd behandeld, kwam het recent tot lokale en zelfs nationale excuses voor dat verleden. 
Daarbij werden nogal eens de termen ‘hedendaagse doorwerkingen’ en/of ‘erfenissen’ gebezigd. Om dat te kunnen begrijpen, is het eerst en vooral zaak goed te begrijpen wat slavernij dan is.

Sonderkommando : ooggetuigenverslag uit de gaskamers van Auschwitz

Het was ‘de meest demonische daad van het nationaalsocialisme’, volgens schrijver en Auschwitz-overlevende Primo Levi. Het bedenken en realiseren van het zogeheten Sonderkommando: een groep gevangenen in Auschwitz, veelal Joods, die werden gedwongen om mee te werken aan de massale vernietiging van hun medegevangenen. Filip Müller was een van die Sonderkommando’s, en overleefde de oorlog. Hij schreef een boek over zijn jaren in Auschwitz – en dat is nu voor het eerst in het Nederlands is vertaald: Sonderbehandlung, Mijn jaren in de crematoria en gaskamers van Auschwitz.

Van splijting naar integratie: het verbinden van puzzelstukjes na (oorlogs)trauma : Interview met Inez Schelfhout

Inez Schelfhout is klinisch psycholoog bij ARQ Centrum’45. Zij behandelt mensen die, vaak wat later in hun leven, worstelen met een oorlogstrauma. In januari 2022 hield Schelfhout de lezing Splijting en integratie, ter gelegenheid van de start van het themajaar 2023 ‘Leven met oorlog’ van het Platform WO2.1 Naar aanleiding van de lezing stellen we Inez Schelfhout enkele vragen.

 

 

Terloops herdenken met Stolpersteine

In heel Europa zijn ze te vinden: Stolpersteine, of struikelstenen. Ze roepen een belangrijke vraag op: waar ligt de grens tussen herdenken en kunst? 

‘Mijn opa is tot op de dag van vandaag vermist’

"De periode april-mei was altijd zwaarbeladen bij ons thuis" In de rubriek Leven met oorlog spreekt Djuna Kramer met Brita Röhl, voorzitter van de Stichting Herdenking April-meistakingen 1943, over haar leven en werk. 

Column : De ontbrekende urnen uit Suriname en Caribisch Nederland

Het Nationaal Monument op de Dam bevat urnen met aarde uit de Nederlandse provincies en overzeese gebiedsdelen - maar de nissen bestemd voor Suriname en Caribisch Nederland bleven leeg. Waarom? Matthijs Kuipers ontrafelt dit mysterie. 

 

 

De veranderkracht van alternatieve herdenkingen

Alternatieve herdenkingen vormen een spiegel van hun tijd, betoogt Ilse Raaijmakers. Hoe verhouden ze zich tot 'officiële' herdenkingen? 

 

Hoe kinderen (willen) herdenken

Wat betekent het voor kinderen om een oorlog te herdenken die zelfs hun grootouders niet hebben meegemaakt? En hoe kunnen zij het beste betrokken worden bij herdenken? Bertine Mitima zocht het uit in haar promotieonderzoek. 

Bij het thema : Herdenken als work in progress

"Drie minuten stilte." "Een ooggetuige aan het woord." "Bloemen." Hoe moet herdenken eruit zien, nu en in de toekomst? Cecile Post over herdenken als werk in uitvoering. 

 

Vrijwilligers : onmisbare schakels in de organisatie van herdenkingen

Op 4 mei vindt in bijna iedere Nederlandse gemeente een herdenking plaats.  Maar ook op andere dagen worden de oorlogsslachtoffers herdacht. Vrijwilligers vormen een onmisbare schakel in de organisatie van al deze herdenkingen. Een aantal van hen komt hier aan het woord. 

Pagina's