De naoorlogse generatie: indirecte traumatisering bij kinderen van oorlogsgetroffenen

 

Inleiding

Lees meer

Het feilbaar geheugen en de overlevenden van Kamp Erica te Ommen

De misdaden van het Duitse strafkamp Erica te Ommen staan nog op hun netvlies afgebeeld. zeggen sommige ooggetuigen. Maar kunnen getuigen jaren later nog een betrouwbare verklaring afleggen, een verklaring die rechtsgeldigheid heeft?

In 1988 werd de in Duitsland woonachtige De R. ervan beschuldigd zich tijdens de oorlog als ‘kampbeul’ in Kamp Erica te Ommen ernstig te hebben misdragen jegens medegevangenen, hij zou zelfs de dood van een hunner op zijn geweten hebben.

Toch werd hij vrijgesproken.

Lees meer

Het belang van archivering en documentatie voor de beeldvorming en verwerking van de Tweede Wereldoorlog

“Daar alleen kan liefde wonen,

Daar alleen is het leven goed.

Waar men blij en ongedwongen Alles voor elkander doet"

Ik citeer uit een poëziealbum van de in 1998 overleden PVDA-politica Annemarie Grewel, dat vorig jaar geschonken werd aan het Amsterdams Historisch Museum.1 Het was een versje van de juffrouw op school in 1944. Annemarie Grewel had er later bij geschreven:

Lees meer

Herdenken: een ritueel waaraan niet gemorreld moet worden

Over twintig dagen is het weer zo ver. De klok op de Waalsdorpervlakte begint te luiden. Op de Dam staan de koningin, de burgemeester en de voorhoede van de Nederlandse hoogwaardigheidbekleders klaar om de kransen te leggen. De straatverlichting gaat aan. de twee minuten stilte van de nationale herdenking zijn begonnen.

Lees meer

De kunst van het herdenken

De openbare herinnering aan de Tweede Wereldoorlog heeft in Nederland, zo goed als in veel andere landen, in de loop van de laatste zestig jaar ingrijpende veranderingen ondergaan. Om dat proces in kaart te brengen, kunnen we monumenten, films, literatuur, rituelen en andere ‘culturele vormen van de herinnering’ gebruiken als bakens. Dat is precies wat ik in deze bijdrage wil laten zien.

Lees meer

Trauma is meer dan emotie: interview met Prof.dr. Rolf J. Kleber

Hoogleraren hebben in Utrecht bescheiden kamers. In het Langeveldgebouw in de Uithof werkt bijzonder hoogleraar psychotraumatologie Rolf Kleber te midden van vele stapels papieren. Op het bureaublad resteert ruimte voor precies één a-viertje en een elleboog aan weerszijden. Iets wegdoen vindt hij moeilijk. Mijn oog valt bij binnenkomst op een stapeltje ICODO-info’s van meer dan vijftien jaar oud.

Lees meer

Publiek geheugen en persoonlijke herinnering: over herdenken en verwerken

Bij welke gelegenheid zouden hulpverleners en erfgoedbeheerders elkaar ‘in het wild’ treffen? Het Historisch Centrum Overijssel (HCO) en Stichting Cogis hebben niet gezocht naar een antwoord op die vraag, maar een gelegenheid gecreëerd door een symposium te organiseren over ‘herdenken en verwerken’. Dit ter gelegenheid van de bevrijding van Zwolle op 14 april 1945.

 

Lees meer

Anne Frank, rolmodel voor pubers?

Het beeld bibbert nostalgisch. We kijken in het Louis Hartloopercomplex in Utrecht naar de eerste verfilming van het dagboek van Anne Frank, gemaakt door George Stevens in 1959. De film wordt getoond in het kader van een lezingenreeks, Wisselend Perspectief: Zestig jaar denken over de Tweede Wereldoorlog, georganiseerd door het NIOD en het Utrechts debatcentrum Tumult, waarin de verschillende betekenissen van de Tweede Wereldoorlog worden verkend. Deze avond gaat het om de betekenis van Anne Frank.

 

Lees meer

De Drie van Breda: symbool van nationale onmacht

Op 4 en 5 mei herdachten en vierden we dat de Tweede Wereldoorlog in Nederland zestig jaar geleden eindigde. Het overlijden van prominenten als prins Bernhard en Loe de Jong droeg bij aan deze vijfjaarlijkse opleving van aandacht voor de Tweede Wereldoorlog. Dat het debat over die oorlog maar niet tot rust komt, blijkt ook uit de media-aandacht voor Hinke Piersma’s boek. Haar onderwerp heeft dan ook alles met de oorlog én de oorlog na de oorlog te maken: de Drie van Breda, Kotalla, Aus der Fünten en Fischer (de in 1966 in vrijheid gestelde Lages was de vierde).

 

Lees meer

Het hart van de duisternis (verslag van een symposium)

Op 10 januari 2005 kreeg Claude Lanzmann, de maker van de film Shoah uit 1985, een eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam. Bij die gelegenheid organiseerde de afdeling Mediastudies van de UvA, samen met onder meer het Centrum voor Holocaust- en Genocide-studies en de Stichting Kunstenaarsverzet 1942-1945, een symposium onder de titel Stemmen uit het hart van de duisternis. Getuigen en getuigenis in perspectief.

 

Lees meer

Pagina's