De bezetting en bevrijding van Nederlands-Indië. Ervaringen van krijgsgevangenen en nabestaanden hoe zij dit ervaren hebben met een bezoek aan Japan bij het Mizumaki-monument op 31 oktober 1993 van de slachtoffers van kamp 14. Ook wordt en bezoek gebracht aan Kanchanaburi, Thailand (Burma).

DVD 21

Op 18 en 19 juni jongstleden werd door de Bibliothek fiir Zeitgeschichte in Stuttgart (directeur prof. dr. Gerhard Hirschfeld, auteur van onder andere Bezetting en collaboratie. Nederland tijdens de oorlogsjaren 1940-1945) de tweejaarlijkse internationale conferentie gehouden van het ‘Duitse Comité voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog’. Het thema van dit jaar was ‘De rol van vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog’.

Inleiding

‘Kan-niet is dood’, houdt een jongetje van tien een zesjarig meisje voor als hij haar hulp inroept bij een gevaarlijke onderneming om aan wat extra eten te komen. Het is oorlog en het meisje knoopt zijn woorden goed in haar oren. Na die periode leeft ze verder met deze ongeschreven wet tot ze er jaren later bijna bij neervalt.

‘De zon deed een wanhopige poging om door ie komen op de laatste dag van mei 1944. De zon is warm in mei. Zij heelt. Maar zelfs de hemel was machteloos op die dag. Hemel en aarde werden beheerst door een macht die zo slecht was dat zij de natuurlijke orde van het heelal verstoorde, en het hart van mijn moeder zweefde weg in het door rook bezwangerde luchtruim van Auschwitz.

Al veertig jaar probeer ik die rook uit mijn ogen te vegen, maar mijn ogen branden nog altijd, moeder.'

(Leitner 1085, p. vii)