ARQ Centrum' 45

Migratie beïnvloedt veel aspecten van het leven van kinderen en gezinnen. Migranten reageren op uiteenlopende wijze op de veranderingen die door de migratie ontstaan in hun leefwereld. Kinderen  kunnen in deze context kwetsbaar zijn, maar ook veerkrachtig. Hoe beïnvloedt migratie de wijze waarop kinderen omgaan met algemene en extra ontwikkelingstaken, hoe geven hun ouders vorm aan ouderschap, en hoe ontwikkelen gezinsrelaties zich in deze nieuwe context?

De discussie over toegankelijke en kwalitatief goede zorg voor een cultureel diverse patiënten­groep gaat al snel over culturele competenties. Cultureel competente en sensitieve hulpverle­ners zouden de kwaliteit van de gangbare zorg aanzienlijk verbeteren. Ghane en collega's gaan in op de vraag hoe de ggz beter kan reageren op deze diversiteit, welke aanpassingen hiervoor nodig zijn en welke culturele competenties daarbij van belang zijn. Hieronder ligt een vraag die de ggz al decennia bezighoudt: is het beter te kiezen voor een categoraal zorgaanbod?

Veel onderzoeken laten zien dat gangbare evidence-based behandelmethoden, zoals cognitieve gedragstherapie, universeel toepasbaar zijn mits ze cultureel aangepast worden. Zonder culturele aanpassing is het behandeleffect doorgaans kleiner bij patiënten die tot minderheidsgroepen behoren. Over het wat en hoe van culturele aanpassing bestaan echter verschillende opvattingen.

Deze handreiking heeft betrekking op migranten die, in verband met hun cultureel-maatschappelijke en persoonlijke achtergrond, baat kunnen hebben bij extra aanpassingen in de zorg ten tijde van de corona-crisis. Concreet gaat het om asielzoekers, vluchtelingen (statushouders), ongedocumenteerden, slachtoffers van mensenhandel, en reguliere migranten die in het kader van arbeid of gezinsvorming naar Nederland zijn geïmmigreerd. In deze handreiking gebruiken we de term ‘migranten’, waarbij alle bovengenoemde subgroepen bedoeld worden.

Inleiding

De maatregelen die momenteel worden genomen in de strijd tegen het coronavirus – zoals social distancing, quarantaine en het thuis opvangen van kinderen - zijn voor veel mensen stressvol, maar zeker voor diegenen die lijden aan een posttraumatische stressstoornis (PTSS).

In een periode dat ik wel wat inspiratie kon gebruiken, las ik The Happiness Project van Gretchen Rubin. Het gaat over de zoektocht van de schrijfster naar geluk, en combineert haar persoonlijke ervaringen met wetenschappelijke feitjes. Het lezen van dat boek maakt blij, maar het na-apen van de schrijfster ook. Alles wat zij uitprobeert kun je tenslotte zelf óók uitproberen. Eén van haar geluksvergrotende principes is het navolgen van een spirituele gids of meester.

Hoewel wetenschappelijke evidentie over toepasbaarheid en effectiviteit van psychotherapeutische interventies bij populaties met een migratieachtergrond nog altijd gering is, lijkt het behandeleffect bij deze groepen doorgaans kleiner dan bij de meerderheidspopulatie, en zijn no-show en drop-out vaak substantieel hoger. ‘Cultuursensitieve zorg’ zou bijdragen tot het optimaliseren van de hulpverlening aan deze doelgroep. Wat die zorg precies behelst en hoe dat concreet vorm te geven, is echter nog weinig helder omschreven.

Omgaan met verlies en rouw wordt beïnvloed door de normen van iemands culturele identiteit.

Ze zijn de tachtig gepasseerd en merken dat de wonden van de Tweede Wereldoorlog 75 jaar na de bevrijding nog niet zijn geheeld. Kunnen nieuwe technieken hen helpen? Hoe Nederland omging met het psychische leed van de oorlog - toen en nu.

Over de effectiviteit van traumabehandeling bij vluchtelingenkinderen is nog te weinig bekend. KIEM is een onderzoeksproject van Stichting Centrum’45 naar de effectiviteit van KIDNET EMDR en vergelijkt deze met een wachtlijstconditie.