ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld

Begin dit jaar was ik samen met mijn collega David in Burundi. Daar gaven we een workshop in academisch schrijven voor Burundese en Congolese onderzoekers, artsen, psychologen en docenten. Zij zijn op hun gebied, als psycholoog of sociotherapeut, of als mensenrechtenverdedigers in het door conflict geteisterde Oost-Congo, de experts binnen hun werkveld, de professeurs de terrain. David en ik begeleidden hen in het schrijven van een wetenschappelijk artikel. Dit om hun kennis met de academische wereld te delen, een wereld veelal bewoont door onderzoekers uit de Global-North.

Oorlog, geweld en (gedwongen) migratie kunnen door meerdere generaties heen voelbaar blijven. Steeds beter begrijpen wij wat deze thema’s met individuen, families en samenlevingen doen. ARQ Centrum’45 heeft sinds de jaren ’80 gespecialiseerde psychologische zorg voor mensen van deze naoorlogse generatie.

Er heerst een serene sfeer in de woonkamer van het karakteristieke huis in Zwolle. Muziek uit de zeventiende eeuw, in een modern jasje, klinkt uit de speakers. ‘Dit is  L’Arpeggiata, ken je dat? Ik vind dat heerlijk. Oud en nieuw komen daarin samen.’ Kleine kans dat ik dat kende. Goed klonk het wel. Anton Hafkenscheid werkt al bijna 40 jaar als klinisch psycholoog en psychotherapeut bij het Sinai Centrum, een landelijk expertisecentrum voor trauma gerelateerde klachten en PTSS.

Annelieke Drogendijk las het stripverhaaal GRASS, over Koreaanse vrouwen die gedwongen werden to seksuele slavernij tijdens de Japanse bezetting. Drogendijk schrijft over haar indrukwekkende leeservaring. 

Redacteur Anne Marthe van der Bles las Maus, en stelt de hoofdvraag van dit nummer: wat is de kracht van stripverhalen in het vertellen van historische verhalen over oorlog en geweld? 

Kunstmatige Intelligentie biedt eindeloze mogelijkheden en heeft ook bijgedragen aan de nieuwe experimentele vorm van therapie, genaamd deepfaketherapie. Deze vorm van therapie geeft slachtoffers van seksueel misbruik en geweld de mogelijkheid om een gesprek aan te gaan met de deepfakeversie van de dader. Hoe werkt dit precies?
En zijn er ook risico’s verbonden aan deze virtuele ontmoeting? Een interview met psychologen Marieke Tuinenberg en Nicky Slobbe.

Technologische ontwikkelingen komen in de vorm van een belofte. Met nieuwe technieken kunnen betere en effectievere traumatherapieën worden opgezet. 

Hoe verhoudt technologie zich eigenlijk tot het fenomeen van trauma? En veroorzaakt nieuwe technologie, nieuwe trauma’s?

Precies twee jaar geleden verscheen in Impact Magazine het artikel ‘Jalan Tengah: De middenweg’, over een onderzoek naar de aansluiting van reguliere zorg bij Indische en Molukse ouderen. De conclusie van dit onderzoek was, dat zorgverleners kennis over de geschiedenis, cultuur en ervaringen van de Indische en Molukse gemeenschap nodig hebben om goede zorg te kunnen verlenen. Want wat vroeger is gebeurd kan nog altijd grote impact hebben. Daarnaast werd het belang van vaardigheden onderstreept, om echt contact te maken en een vertrouwensband op te kunnen bouwen met cliënten. 

Op 1 januari 2025, de jaarlijkse openbaarheidsdag, wordt het CABR (Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging) openbaar en digitaal doorzoekbaar. Dit archief bevat bijna vier strekkende kilometers aan dossiers van verdachten van collaboratie. Nog nooit is in Nederland een archief zo omvangrijk en controversieel als dit openbaar gemaakt.

In het Nauw is een podcastserie over Nederlandse psychiatrische instellingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jodenvervolging, oorlogsgeweld, ontbering en honger: Dit trof duizenden Nederlanders die in psychiatrische instellingen leefden - en daardoor extra kwetsbaar waren. In vier afleveringen vertelt In het nauw deze onbekende geschiedenis en laat het leven van dichtbij in psychiatrische instellingen zien.