ARQ Centrum' 45

Psychotraumatische ervaringen komen veel voor, ook bij de Nederlandse bevolking. Een dergelijke traumatisch gebeurtenis is een gebeurtenis, waarbij iemand een levensbedreigende situatie meemaakt, of een gebeurtenis die de lichamelijke integriteit kan schenden. Het gaat dus duidelijk verder dan een ‘ernstige gebeurtenis’, maar om onder meer seksueel misbruik, aanranding en verkrachting, oorlogservaringen, levensbedreigende overvallen, oorlogservaringen, gijzelingen en lichamelijk geweld zoals mishandelingen en martelingen (DSM-5).

Voor de gemiddelde Nederlander zijn we eruit, maar voor de gevluchte nieuwkomer nog niet: welke behandeling te bieden aan patiënten met een posttraumatische stressstoornis. Volgens de richtlijnen moet aan iedere volwassene met ptss een traumagerichte behandeling aangeboden worden, maar vluchtelingen zijn nog vaak uitzondering op de regel. Dat is spijtig, want er is toenemend Wetenschappelijk bewijs dat traumagerichte behandeling bij vluchtelingen mogelijk is en werkt, stelt F. Jackie June ter Heide in dit essay.

Ondanks dat de Tweede Wereldoorlog inmiddels 70 jaar geleden is, melden zich nog steeds patiënten met klachten die in verband staan met de oorlog. Dit betreft vooral de zogenaamde naoorlogse generatie. Wat zijn de klachten en kenmerken? Wat is het behandelaanbod? Psychiater Patricia Dashorst bericht vanuit de behandelpraktijk.

Samenvatting
Inventarisatie psychosociale zorg in Nederland aan vluchtelingen
Om de ondersteuning aan vluchtelingen te optimaliseren en de daarbij betrokken stakeholders in hun rol en taak te equiperen is het noodzakelijk om het beschikbare aanbod van psychosociale hulpverlening (PSH) voor vluchtelingen gezinnen, in noodopvang, AZC¡¦s, en gemeenten inzichtelijk te maken. Bij zorgverleners, onderwijs, gemeenten, vrijwilligersorganisaties en beleidsmakers is vraag naar een overzicht van het aanbod in PSH.

Achtergrond
Er is geen bewijs voor het effect van Psychomotorische Therapie (PMT) op het psychologische welbevingen, lichaamsattitude en lichaamsbewustzijn, bij patiënten met (complex)PTSS in de stabilisatiefase. Met dit onderzoek lever ik een bijdrage aan het onderzoeken of het toevoegen van PMT in de stabilisatie enig effect heeft. Daarnaast wordt er onderzocht of er een verband is tussen het land van herkomst en de mate van aanwezigheid bij de therapie een effect heeft op het psychisch welbevinden, de lichaamsattitude en het lichaamsbewustzijn.

Stichting Centrum ’45 in Oegstgeest heeft een multimodale groepsbehandeling ontwikkeld voor politieagenten met posttraumatische klachten die na een kortdurende traumabehandeling onvoldoende herstellen. Het gaat om een dagklinische behandeling, een dag per week, die gebaseerd is op het model van negatieve veerkracht. Met negatieve veerkracht wordt bedoeld dat politieagenten klachten kunnen ontwikkelen, wanneer zij structureel gebruik maken van ontkenning en dissociatie, als coping bij ernstige en meervoudige schokkende gebeurtenissen.

In de periode mei tot december 2015 zijn circa 1000 volwassen Nederlandse nabestaanden van wie een partner of familielid omgekomen is bij de Vliegramp MH17 benaderd via Slachtofferhulp Nederland, Stichting Vliegramp MH17 en andere kanalen met het verzoek mee te werken aan een onderzoek naar psychische reacties. Gemiddeld 11 maanden na de ramp hebben 195 deelnemers (circa 20% van de nabestaanden die benaderd zijn) de vragenlijst geheel of gedeeltelijk ingevuld. Van hen is 59% vrouw. De gemiddelde leeftijd is 52 jaar. De meeste deelnemers (68%) zijn hoger opgeleid.

'Psychiatersbijbel' DSM is in het Westen opgesteld. Prima, vindt Aram Hasan. Maar hij vindt ook dat het handboek moet worden uitgebreid met een bijsluiter, een bijlage waarin komt te staan hoe om te gaan met getraumatiseerde vluchtelingen. .

Alastair Ager, psycholoog, zet zich al meer dan 25 jaar in op het gebied van de internationale gezondheidszorg en ontwikkeling. Hij was een van de sprekers op het Arq voorjaarssymposium ‘Gezinnen op de vlucht’ van 11 maart jl. Trudy Mooren sprak met hem.

Eind 2009 werd besloten in 2010 de dagbehandeling vrouwengroep te evalueren. De vrouwengroep is actief vanaf begin 2004 en is een open groep (in en uitstroom per individu anders). Met in de hand de gloednieuwe ‘werkwijzer evaluatie dagkliniek’ werd medio 2010 aanvang gemaakt met deze evaluatie. De resultaten hiervan zal ik hieronder beschrijven.

1.    Zoek op of (laat) opstellen: de module- of programmabeschrijving.

Er was al een modulebeschrijving van de dagbehandeling vrouwengroep. In bijlage 1 staat deze modulebeschrijving.