Meer dan 40 jaar na afloop van de Tweede Wereldoorlog is de vraag aktueel of er nog steeds een causaal verband kan bestaan tussen de inwerking van faktoren van toen en ziekten bij overlevenden nu. Het gaat daarbij vooral om klachten en verschijnselen, die door de betrokkenen pas na zo lange tijd in verband met hun oorlogservaringen worden gebracht en wel in die zin, dat zij een beroep doen op één van de sociale oorlogswetten. Dat betekent niet dat de verschijnselen pas nu manifest zijn geworden.

HET OORLOGSTRAUMA

In de wetenschappelijke diskussie over late psychische oorlogsgevol-gen wordt naar verhouding veel aandacht besteed aan de klachten die kunnen ontstaan. Bij de bestudering van late oorlogsgevolgen is het evenwel ook van belang aandacht te geven aan de traumatische ervaringen. Er wordt gewoonlijk van een traumatische ervaring gesproken indien deze na korte of langere tijd leidt tot psychische klachten, zoals in de vorm van het KZ-syndroom.

Het probleem van de psychiatrische beoordeling van oorlogsslachtoffers met het diagnostisch aspekt van de causaliteit en het taxatieaspekt van de invaliditeit wordt met name zichtbaar in de bedrijvigheid rond de aanvraag om een uitkering. De desiderata bij zo'n beoordeling voltrekken zich in een heel ander klimaat dan de hulpverlening. De keuze en verantwoording van wat we doen laten in beide situaties belangrijke verschillen zien, die rechtstreeks te maken hebben met het onderwerp dat ik in deze voordracht aan de orde wil stellen.

Beatrice L. Jongkind ¹

Joods Maatschappelijk Werk. Stichting 1940-1945, Pelita, Stichting Burger-Oorlogsgctroffcnen cn de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers zijn begeleidende instellingen voor oorlogsgetroffenen. Zij bieden professionele hulp, maar rnaken ook gebruik van vrijwilligers. Voor welke activiteiten werven zij vrijwilligers en waarom? En welke begeleiding bieden zij deze vrijwilligers⁷

Voorgeschiedenis

Wendie de Pater ¹

Inleiding

Het bieden van ondersteuning en deskundigheidsbevordering aan vrijwilligers die zich inzetten voor oorlogsgetroffenen, hun partners en kin deren is een belangrijke voorwaarde voor de kwaliteit van het werk dal zij doen. De erkenning die impliciet uitgaat van deze ondersteuning is daarbij waardevol en motiverend.

MH17 vanuit burgemeestersperspectief

Op het snijvlak van collectieve en individuele rouw

H. Siegelaar*

De bijzondere opgaven voor dc oorlogsgetroffene bij het ouder worden

J. Lansen

Inleiding

Oorlogsgetroffenen zijn hier de oorlogsgetroffenen uit de jaren van de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). In globale zin zijn dat degenen die door allerlei oorlogservaringen in die periode getroffen zijn.

André Hijmans (1918)

De Stichting Sociaal Medische Begeleiding (SMB) is in 1974 ontslaan omdat er bij ex-clienten van Centrum '45, een therapeutisch centrum voor oorlogsgetroffenen, behoefte was aan nazorg. Voor dc SMB begeleid ik zelfhulpgroepen. We geven lekenhulp. ik heb zelf vier jaar psychotherapie gehad van Centrum '45.

Individuele gevolgen van traumatisch verlies

Rouw na de Vliegramp Oekraïne

In deze bijdrage wordt ingegaan op psychische reacties op traumatische verliezen. Daarbij wordt vooral ingegaan op de Vliegramp Oekraïne. Waarom is deze ramp zo enorm ingrijpend? Wat voor psychische reacties kunnen voorkomen in de nasleep van deze ramp? Wanneer kunnen we spreken van psychische stoornissen? en wat voor psychologische zorg is geïndiceerd wanneer van deze stoornissen sprake is?