Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek : Generieke module

Aanleiding
Ouders, partners, broers, zussen, vrienden en (volwassen) kinderen van mensen met psychische problematiek spelen vaak een belangrijke rol bij de onderkenning van deze problemen en de behandeling of begeleiding ervan. Daarom kunnen zij van groot belang zijn voor het herstel van de patiënt en zijn zij een onmisbare schakel in de zorg (Bransen e.a., 2014). Tegelijkertijd heeft de betrokkenheid bij iemand met psychische problematiek vaak een grote impact op het familiesysteem en de mantelzorgers zelf. Daarom is aandacht voor hen nodig, ook vanwege het risico dat zij lopen op overbelasting en emotionele stoornissen. Beoordeling en rangschikking van het bestaande Nederlandse en buitenlandse aanbod voor familieleden en mantelzorgers is belangrijk zodat hulpverleners weten welke effectieve interventies en vormen van samenwerking zij kunnen inzetten.
Doelstelling
Het doel van het project is de oplevering van een generieke module over het betrekken en ondersteunen van familiesysteem en mantelzorgers bij de zorg aan patiënten met psychische problematiek. De module geeft concrete aanbevelingen aan zorgverleners voor het behouden of vergroten van de veerkracht van familieleden en mantelzorgers en de wijze waarop zij een positieve bijdrage kunnen leveren aan genezing of herstel van de patiënt. Daarnaast bevat de module aanwijzingen voor de organisatie van samenwerking met familieleden en mantelzorgers en hun ondersteuning binnen de geldende (wettelijke) randvoorwaarden. Deze module kan worden ingepast in stoornis-specifieke zorgstandaarden voor de ggz en de huisartspraktijk. De module richt zich op zorgverleners binnen de huisartsenzorg, generalistische basis-ggz en specialistische ggz en heeft betrekking op familieleden en mantelzorgers van patiënten met psychische problematiek. Kinderen van Ouders met Psychische Problemen en Kinderen van Verslaafde Ouders (KOPP/KVO) tot de leeftijd van 21 jaar vallen buiten de doelgroep van de module omdat voor deze groep een specifieke generieke module wordt ontwikkeld (geen opdracht van het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz).
Verwachte resultaten
•Een actueel overzicht van interventies voor ondersteuning en begeleiding dat zorgverleners in de huisartsenzorg en de ggz helpt om de betrokkenheid van familieleden en mantelzorgers te (h)erkennen en hun behoeften aan ondersteuning te beantwoorden.
•Een lijst van indicatoren voor toepassing van de module.
•Een samenvatting van de module voor de zorgprofessional.
•Een publieksversie voor familieleden en mantelzorgers.
•Bekendmaking in vakbladen en op websites van beroepsverenigingen, familie- en mantelzorgorganisaties.
•Een implementatie- en onderhoudsplan.
Werkwijze
•Een werkgroep (bestaande uit leden van verschillende beroepsgroepen uit de ggz en huisartsenzorg en vertegenwoordigers van patiënten- en familieorganisaties) ontwikkelt in onderlinge samenspraak de generieke module.
•De ‘Criteria familiebeleid vanuit cliënten- en familieperspectief’ van het Landelijk Platform GGz (LPGGz) en haar lidorganisaties geven richting aan de module.
•Daarnaast worden inzichten uit bestaande ggz-richtlijnen en uit aanvullend literatuuronderzoek verwerkt.
•De werkgroep krijgt procesmatig ondersteuning van een projectgroep van het Landelijk Platform GGz en Trimbos-instituut.
•Een wetenschappelijk team van het Trimbos-instituut verzorgt de methodische ondersteuning. Een adviesgroep van belangenorganisaties van zorgaanbieders, mantelzorgers en gemeenten leest mee.
•Na de ontwikkeling van de module, vinden een of meer commentaarrondes plaats en een praktijktest bij ggz-aanbieders.
•Uiteindelijk wordt de module ter autorisatie aan betrokken beroepsverenigingen en familie- en mantelzorgorganisaties aangeboden.