Column : Zorgvuldig wikken en wegen

Toen ik als jonge historica in het Verzetsmuseum kwam werken, kreeg ik van de mensen uit het verzet instructies: ‘Nee, je zegt niet dat een Engelandvaarder vlucht – vluchten doe je om je hachje te redden – hij wijkt uit’. Het woord ‘slachtoffer’ lag gevoelig; het ministerie van VWS gebruikt niet voor niets de term ‘oorlogsgetroffenen’. En Joden waren niet ‘omgekomen’ in de concentratiekampen, ze waren er ‘vermoord’.

Woorden doen er toe. Dat is ook de titel van een gids die het Tropenmuseum uitgaf voor de museumsector. Die gids gaat echter vooral over woorden uit de koloniale geschiedenis die – vaak na verloop van tijd – als kwetsend worden ervaren. Dat is voortdurend in beweging. De nadrukkelijk ‘incomplete’ gids geeft dan ook herhaaldelijk als alternatief voor een ‘besmette’ term: ‘Gebruik woorden die groepen zelf gebruiken en respectvol vinden’, zonder te benoemen welke dat zijn.