Het recht op vrijheid : vreemdelingendetentie: het ultimum remedium-beginsel

Sinds de Schipholbrand in 2005 doet Amnesty International onderzoek naar de mensenrechtelijke aspecten van vreemdelingendetentie in Nederland. Het onderzoek richt zich allereerst op de vraag of het Nederlandse beleid wel voldoet aan het ultimum remedium-beginsel. Dit beginsel vraagt immers om uiterste terughoudendheid bij het toepassen van vreemdelingendetentie. In ieder individueel geval moet de noodzakelijkheid en de proportionaliteit van de detentie vaststaan.

Naast een goede verankering van het ultimum remedium-beginsel in de wet- en regelgeving is het ook van belang dat er in de praktijk voldoende alternatieven voorhanden en toegankelijk zijn. In de afgelopen jaren sprak Amnesty meerdere malen haar zorgen uit over het aantal gedetineerden, de lange duur van de detentie, de mogelijkheid om mensen herhaaldelijk te detineren en het detineren van kwetsbare mensen. Ook andere nationale en internationale (mensenrechten)organisaties hielden vreemdelingendetentie in Nederland nader tegen het licht.

Hoewel in de afgelopen jaren het aantal vreemdelingen in detentie afnam en het regime verbeterde is er nog steeds reden tot zorg. Op dit moment wacht het wetsvoorstel Wet terugkeer en vreemdelingen-bewaring op behandeling in de Tweede Kamer. Een goede kans om het beleid fundamenteel te verbeteren en in de wet te waarborgen dat het uitgangspunt altijd het recht op vrijheid dient te zijn.

In dit rapport behandelen wij de handhaving van het ultimum remedium-principe. Tegelijk met dit rapport verschijnt het Amnesty-rapport ‘Geen cellen en handboeien’ over het regime in vreemdelingenbewaring.