Kunst en trauma

De auteurs van dit artikel proberen te laten zien dat 'de kunst van trauma', doordat zij indirect, niet esthetiserend en dialogisch van aard is, wellicht het enig mogelijke medium is voor doeltreffende weergave van trauma. De werkelijk getuigende aanwezigheid, die tot stand gebracht wordt in de kunst van trauma, kan dienen als tegengif tegen de vernietiging van de interne 'ander' die optreedt bij traumatische ervaringen en tegen de daaruit voortvloeiende afwezigheid, die tezamen de kern van trauma uitmaken en de representatie daarvan uitsluiten. Belangrijke aspecten van de kunst van trauma worden geïllustreerd door gebruik te maken van werk van Paul Celan, Anselm Kiefer, Claude Lanztnann, Art Spiegelman, Anne-Marie Levine en van teksten van Aharon Appelfeld. Door preciezer te onderzoeken wat overlevenden van de holocaust in hun getuigenissen zeggen, kunnen de auteurs betogen dat het overleven zelf beschouwd moet worden als een vorm van de kunst van trauma, in zoverre het is mogelijk gemaakt door een creatief begrip van de werkelijkheid, analoog aan het begrip dat kenmerkend is voor meer conventionele vormen van de kunst van trauma. De auteurs proberen de mogelijke grenzen te verkennen van de mate waarin trauma weergegeven kan worden en van de voortdurende inspanning om trauma te 'kennen'. Ze bespreken ook hoe kunst die zich bezighoudt met trauma een dubbele kern kan omvatten: die van getuigen en die van leegte of vernietiging.