Klein Duimpje en de Tweede Wereldoorlog : Deel 3: Het Vaticaan

Het is al meer dan zeventig jaar een onderwerp van controverse: de rol van het Vaticaan, van de Paus en de hogere geestelijkheid in de Tweede Wereldoorlog. De meningen lopen uiteen. De een draagt bewijzen aan voor het feit dat de politiek van het Vaticaan anticommunistisch en dus pro-fascistisch was. De ander bezweert dat de Heilige Stoel tijdens dezelfde periode een veilige haven was voor allen die leden onder het fascistische juk. Tussen die twee uitersten zjn mensen die weer op andere terreinen de nadruk leggen en daar een conclusie aan verbinden. Bij dit alles is één ding zeker: de Heilige Stoel had geen politieke macht, had evenmin een mogelijkheid om die macht gewapenderhand te ondersteunen. Het Vaticaan had een beperkte morele macht, die op zeer voorzichtige wijze moest worden gebruikt, omdat de miljoenen katholieken die zich tegen het fascisme verzetten gijzelaars van de totalitaire machten waren. Er zijn nog altijd veel vraagtekens rond de zaken die het Vaticaan in en ook na de oorlog heeft gedaan dan wel heeft nagelaten te doen. Één ding is zeker: in de Tweede Wereldoorlog handhaafde het Vaticaan een politiek van neutraliteit. Onder Paus Pius XII werden weliswaar diplomatieke contacten met het Italië van Mussolini en met het Duitsland van Adolf Hitler onderhouden, maar dit betekende geen rechtvaardiging voor hun politiek.