In de media

Sinds het begin van de coronacrisis zijn meer dan tweeduizend vluchtelingen om het leven gekomen als gevolg van illegale terugstuuracties van Europese lidstaten, zo meldt The Guardian woensdag. Ook minderjarige vluchtelingen zouden slachtoffer zijn geworden van de zogenoemde pushbacks.

‘Wij zullen nooit vergeten dat wij het verleden niet ongedaan kunnen maken.’ Dat benadrukte de Duitse bondskanselier Merkel in haar 5 mei-lezing.

Martijn Katan schreef het boek Geen makke schapen (2021 Uitgeverij Prometheus), over hoe een grote groep Joden zich actief verzette tegen de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Onder wie zijn vader, een oom en een achterneef.

4 mei-voordracht van Roxane van Iperen. Uitgesproken tijdens de Nationale Herdenking 2021.

Veel lijken Trijneke Blom-Post en Sara Denno niet gemeen te hebben. Maar de 16-jarige Syrische Denno en 87-jarige Nederlandse Blom-Post hebben één gemeenschappelijke deler: ze overleefden allebei een oorlog. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen veel vrouwen in verzet tegen de bezetter, maar hun verhalen kwamen na de oorlog lang niet altijd terug in de geschiedenisboeken. Volgens historicus Marjan Schwegman is het moeilijk om te zeggen hoeveel verzetsvrouwen er precies waren, maar zij schat dat zeker een derde van de mensen in het verzet vrouw was.

Nederland herdenkt dinsdagavond (4 mei) de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Woensdag (5 mei) vieren we dat het 76 jaar geleden is dat ons land bevrijd is van de Duitse bezetting. Vanwege de coronamaatregelen vindt het herdenken en vieren ook dit jaar weer grotendeels online en vanuit huis plaats. 

Angela Merkel spreekt woensdag via een livestream vanuit Berlijn. Twee Duitse leiders gingen haar voor. Een speech als die van Merkel ligt gevoelig. „Ik denk dat globaal de helft van onze leden er moeite mee heeft”, zegt Henk Mreijen, voorzitter van de ongeveer 350 leden tellende Vereniging Kinderen van Verzetsdeelnemers 1940-1945. „Dat zijn vooral mensen die nog steeds psychische gevolgen ondervinden.”

In 2020 maakte premier Rutte excuses voor het handelen van de overheid in WO II. Welke betekenis en belang hebben excuses voor donkere hoofdstukken uit het verleden?

Historicus Joël Stoppels en deskundige Tweede Wereldoorlog deed onderzoek naar operaties van geallieerden in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Volgens hem vond vlak na de bevrijding van ons land een drama plaats dat maar weinig mensen kennen.

Deze vraag stelt Trouw vandaag aan haar lezers.

Frits Siegel uit Beilen maakte als kind de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië mee. Een verschrikkelijke periode, maar het echte trauma van die ervaring kwam pas jaren later. Over de 'pijn van de herinnering' maakten vier leerlingen van De Nieuwe Veste in Coevorden hun profielwerkstuk.

In de vierdelige podcastserie Versteende schaamte onderzoekt Eva van Leeuwen het heden, het verleden en de toekomst van het Monument van Joodse Erkentelijkheid.

Bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort is een nieuw, ondergronds museum gebouwd. Een beklemmende rondgang door deze onderwereld leidt langs de levens van de gevangenen.

In Duitsland is een nieuwe reeks zaken tegen handlangers van het naziregime op gang gekomen. Symbolisch zijn deze processen niet. Thomas Will, openbaar aanklager en hoofd van het bureau dat sinds 1958 strafrechtelijk onderzoek doet naar de schuldigen van het naziregime, zegt: „Moord verjaart volgens het Duitse recht nu eenmaal niet, en personen die zich schuldig hebben gemaakt moeten worden vervolgd, ongeacht hun leeftijd."

Hulpverleners maken zich ernstige zorgen over de mentale gezondheid van jonge asielzoekers. Het aantal gevallen van ‘zelfdestructief geweld’ onder minderjarige migranten steeg sinds 2015 explosief, blijkt uit onderzoek van Lost in Europe.

Ruim acht op de tien Nederlanders vinden dat we nog steeds kunnen leren van de gebeurtenissen die tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvonden. Ook is men ervan overtuigd dat de oorlog van invloed is op de Nederlandse identiteit. 65-plussers zijn het meest geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog.

Tientallen Afghaanse tolken die voor de Nederlandse troepen hebben gewerkt, lopen levensgevaar in Afghanistan. Sinds 2019 is er een regeling die hun komst naar Nederland moet bespoedigen, maar die heeft maar in beperkte mate effect gesorteerd.

De grote verdienste van De NSB – Twee werelden botsen, 1935-1940 van Edwin Klijn en Robin te Slaa (2021, deel 2 Boom), is dat het een helder licht werpt op de persoonlijkheid en de ontwikkeling van Mussert en van zijn beweging.

Het afscheid van Gerdi Verbeet als voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei wordt overschaduwd door controverse. „Voor mij is de les: naarmate we verder van de oorlog afraken, moeten we nog zorgvuldiger zijn.”