Hetzelfde of toch een beetje anders? : Nederlandse vrouwelijke veteranen, een beschrijvend onderzoek

De Raad voor civiel-militair Zorg en Onderzoek (RZO) heeft begin 2014 gesignaleerd dat de zorg voor vrouwelijke veteranen mogelijk niet geheel aansluit op hun zorgbehoeften. In de daarop volgende Veteranennota van 2014 heeft de minister van Defensie aangekondigd dit te laten onderzoeken. De signalen, die de aanleiding vormen voor de toezegging van de minister om onderzoek te doen naar zorgbehoeften van vrouwelijke veteranen, lijken met name afkomstig uit Amerikaanse onderzoeken. Uit een aantal van deze onderzoeken blijkt dat uitgezonden vrouwen, naast het meemaken van stressvolle gebeurtenissen die direct met de uitzending te maken hebben (gevechtsstress), mogelijk ook te maken krijgen met andere factoren die ervoor kunnen zorgen dat zij achteraf meer en/of andere klachten ontwikkelen.

Naar aanleiding van bovenstaande heeft het Veteraneninstituut besloten om in fasen te verkennen hoe het met de Nederlandse vrouwelijke veteraan gaat. Wat is de stand van zaken op het gebied van zorgbehoefte van vrouwelijke veteranen in Nederland en in hoeverre sluit de zorg aan op die zorgbehoefte. Niet alleen de zorgbehoeften worden bekeken, maar ook hoe vrouwen zich voelen binnen Defensie en hoe zij de transformatie naar de burgermaatschappij hebben ervaren. Het is een beschrijvend onderzoek. Dit rapport bevat de eerste verkenningen op het thema ‘vrouwelijke veteraan’ en bestaat uit drie delen.

In het eerste hoofdstuk van het rapport wordt kort beschreven wat er zoal bekend is uit de literatuur over vrouwelijke veteranen. In aanvulling op de literatuur zijn data uit het nazorgonderzoek van Defensie nader bekeken. Door alle informatie die er is samen te voegen, ontstaat een eerste indruk over hoe het gaat met de vrouwelijke veteranen en in hoeverre zij verschillen van hun mannelijke collega’s als het gaat om beleving van de uitzending, de transitie naar de burgermaatschappij , de ervaren klachten en de zorg die wordt geboden.

In hoofdstuk twee staan de resultaten van het vragenlijst onderzoek ‘Kerngegevens Veteranen 2015’. Dit is een jaarlijks terugkerend onderzoek van het Veteraneninstituut. In 2015 is dit onderzoek uitgebreid met vragen, zowel voor mannen als voor vrouwen, die in kaart brengen hoe zij terugkijken op de uitzending, hoe zij de overgang naar de burgermaatschappij hebben ervaren, of zij de weg naar de zorg (indien nodig) hebben gevonden, en zo ja, of zij het idee hebben dat deze zorg passend is of was. De gegevens uit dit onderzoek zijn aangevuld met informatie uit focusgroepen en dossieronderzoek, die ook in dit hoofdstuk zullen worden behandeld. Hoofdstuk drie bevat de conclusies en aandachtspunten.