Geen ruimte voor discriminatie : Handreiking voor gemeenten voor het tegengaan van anti-Zwart racisme, antisemitisme, anti-moslim racisme, antiziganisme en lhbti+ discriminatie

Discriminatie komt veel voor in onze samenleving. Het is een complex probleem dat zich manifesteert vanuit verschillende gronden, op verschillende manieren en in verschillende domeinen. Het Rijk wil meer doen om dit te voorkomen en aan te pakken, en heeft daarom een Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme en een Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding benoemd. Ook steeds meer gemeenten willen discriminatie aanpakken en daarvoor lokaal antidiscriminatiebeleid ontwikkelen. Sommige gemeenten worstelen daarbij met een specifieke vorm van racisme of discriminatie. Bijvoorbeeld vernielingen of bedreigingen gericht tegen moslims of tegen Joodse gebedshuizen. Of de gemeente krijgt vanuit haar Sinti-gemeenschap het verzoek om op te treden tegen discriminatie. Om gemeenten hiervoor specifieke kennis en handelingsperspectief te bieden, hebben we deze handreiking ontwikkeld. We werkten daarvoor samen met (zelf)organisaties uit verschillende gemeenschappen en gemeenten, en ontvingen feedback van betrokken gemeenteambtenaren.

We besteden aandacht aan het voorkomen en bestrijden van de volgende vijf specifieke vormen van discriminatie  en racisme:

1. anti-Zwart racisme

2. antisemitisme

3. anti-moslim racisme

4. antiziganisme (discriminatie van Sinti en Roma)

5. Lhbti+ discriminatie

Elk van deze vormen heeft een eigen geschiedenis, een eigen dynamiek en eigen kenmerken. Bij het bestrijden van discriminatie is het belangrijk oog te hebben voor deze specifieke kenmerken. In bepaalde situaties kan het juist nodig zijn om in te spelen op de samenhang tussen deze verschillende vormen van discriminatie.

Deze handreiking is mede mogelijk gemaakt met subsidie van het ministerie van Justitie en Veiligheid, het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Ze vormt een aanvulling op de eerder verschenen Handreiking antidiscriminatiebeleid voor gemeenten (Briels et al., 2018) die door Movisie ontwikkeld is in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Die algemene handreiking is te beschouwen als de basis; daarin staat onder meer een stappenplan beschreven aan de hand waarvan een lokaal antidiscriminatiebeleid kan worden ontwikkeld.