Culturele uitingsvormen van psychische aandoeningen

Achtergrond De psychiatrie en psychologie worstelen vanaf hun vroegste ontwikkeling met de vraag of psychische aandoeningen zich overal ter wereld op dezelfde wijze manifesteren en of een stoornis beter begrepen kan worden vanuit een biologisch of een sociaal-cultureel perspectief.

Doel Beschrijven van het debat over cultuur en psychische aandoeningen aan de hand van recente ontwikkelingen in ICD en DSM, geïllustreerd met depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS).

Methode Beschouwing gebaseerd op klinische ervaring, eerdere anderstalige publicaties, en een recente PubMed-zoekopdracht naar literatuur over cultuur en psychische aandoeningen.

Resultaten In wereldwijde studies bestaat enerzijds tot op zekere hoogte consensus over de universele manifestatie van deze twee stoornissen. Anderzijds is er brede kritiek als gevolg van drie vormen van bias: gebrekkige constructvaliditeit, loopingeffecten en categorieafknotting. In de DSM heeft men concepten en instrumenten ontwikkeld die culturele competentie in de praktijk en in onderzoek kunnen versterken.

Conclusie Onderzoekers en hulpverleners moeten fenomenologische vaardigheden ontwikkelen om de lokale expressie van psychologische problemen te beschrijven en te incorporeren in de praktijk. En daarbij rekening houden met de genoemde drie vormen van vertekening.