In de WO2-zoekmachine Oorlogsbronnen.nl komen miljoenen bronnen uit honderden verschillende erfgoedcollecties samen. Iedere bron kent een eigen verhaal en achter elk verhaal schuilen verschillende bronnen. Dit keer in ‘Oorlogsbron uitgelicht’: de gevolgen van de Amerikaanse aanwezigheid in de toenmalige Nederlandse koloniën Suriname en de Antillen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Ook Duitsland worstelt met een koloniaal verleden. Die worsteling gaat vooral over de ‘vergeten geschiedenis’ van Duits-Zuidwest-Afrika (het huidige Namibië). Hier werden tussen 1904 en 1907 grote delen van de Herero- en Nama-volkeren door Duitse troepen uitgemoord: de eerste genocide van de twintigste eeuw. Liggen de wortels van de Holocaust in het Duitse kolonialisme? En (hoe) moeten herstelbetalingen aan nabestaanden plaatsvinden? Een inleiding van historicus Tom Menger tot twee recente debatten.

Kleine staten in alle staten.

Het zij verre van mij om met deze titel de indruk te geven als zou de Tweede Wereldoorlog een sprookje zijn geweest voor de kleine landen van Europa, die al dan niet hevig betrokken raakten in die strijd. Ik wilde uitzoeken hoe men daar de oorlog had beleefd en hoe de bezetting was verlopen of misschien zelfs was voorkomen.

Hoe werd het gedrag en het handelen van mensen na de oorlog beoordeeld? Bijvoorbeeld: wat was nu eigenlijk verzet? En hoe werd daar in de loop der jaren, met name binnen Stichting 1940-1945, over gedacht? Het was duidelijk: voor de slachtoffers van het verzet moest worden gezorgd. Maar wie waren de slachtoffers van het verzet, voor wie moest worden gezorgd, met andere woorden, wat waren de criteria waaraan moest worden voldaan om voor die zorg in aanmerking te komen, en door wie moest worden beslist of iemand voor die zorg in aanmerking kwam?