4 mei : Wat voor een leven is er na de oorlog?

Op 4 mei houden we om 20.00 uur twee minuten stilte. We herdenken de doden die zijn gevallen door oorlogen, maar staan wellicht ook stil bij de nog levende slachtoffers of betrokkenen van oorlog. Wat voor leven is er na bijvoorbeeld vijf jaar onderduiken om aan de Holocaust te ontkomen, of na een stressvolle militaire missie? Een bijdrage van Centrum '45.

Interview: Ruud Jongedijk

Gepubliceerd op 4 mei 2019 Duur: 13.20 minuten

Wat doet herdenken met kinderen? Onderzoeksrapport deel 2

Het herdenken van de Tweede Wereldoorlog heeft een belangrijke plek in de Nederlandse samenleving. Hoewel het al bijna 75 jaar geleden is dat Nederland werd bevrijd, blijft de belangstelling voor de Nationale Herdenking op 4 mei groot. Uit diverse onderzoeken blijkt dat kinderen het herdenken van de Tweede Wereldoorlog belangrijk vinden (1, 2, 3). Toch is de algemene steun voor 4 mei onder kinderen lager dan bij volwassenen (2). Op veel scholen worden lesprogramma’s ingezet om kinderen te leren over de betekenis en inhoud van herdenken.

Hoe willen kinderen herdenken? Onderzoeksrapport deel 1

Kinderen die in Nederland opgroeien hebben geen persoonlijke herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Vergeleken met ouderen die deze persoonlijke herinneringen nog wel hebben, groeien ze op in een andere tijd, met eigen trends en ontwikkelingen. Daarnaast hebben ze door hun jonge leeftijd andere interesses dan volwassenen. Deze zaken zijn allemaal van invloed op de manier waarop kinderen omgaan met herdenken van de Tweede Wereldoorlog. Over het algemeen zijn herdenkingen jarenlang afgestemd op de aanwezigheid van de eerste generatie.

‘Hoe kun je veranderen wat er vroeger is gebeurd?’

Oudere patiënten met posttraumatische stressstoornis (PTSS) kunnen profiteren van kortdurende traumatherapie. Dat concludeert Jeannette Lely naar aanleiding van haar promotieonderzoek.
Ze onderzocht de behandeleffecten van twee psychotherapeutische behandelingen bij ouderen – één gericht op het verleden, de ander op het heden – en concludeerde dat een beduidende

Terugkeren om thuis te komen

Bart Hetebrij maakte vele terugkeerreizen met veteranen naar het gebied van hun uitzending, waaronder Libanon en de voormalige enclave Srebrenica. Hij vertelt over de motieven van deelnemers, zijn persoonlijke ervaringen als Dutchbatveteraan en de impact die deze confronterende reizen kunnen hebben.

 

De rafelranden van herdenken : Over hoe we stilstaan bij slachtoffers in Nederlands-Indië/Indonesië in de jaren ’40

Met de opening van Nationaal Museum Sophiahof in juni van dit jaar krijgt de voormalige kolonie Nederlands-Indië een prominentere plaats in de Nederlandse geschiedenis. Momenteel loopt ook een grootschalig onderzoek naar het dekolonisatieproces van Indië. Deze ontwikkelingen zorgen voor hernieuwde aandacht voor de laatste fase van de kolonie en hoe wij die nu herinneren. Hoe past het herdenken van dit verleden bij deze nieuwe aandacht?

Ooggetuigen en digitale technologie

Het overdragen en vastleggen van oorlogsherinneringen, ‘nu het nog kan’, is al sinds de jaren tachtig een belangrijk kenmerk van de omgang met de Tweede Wereldoorlog. Het onvermijdelijke wegvallen van de ooggetuigengeneratie werd sindsdien dan ook toenemend als probleem gezien. De laatste jaren wordt op steeds grotere schaal digitale technologie ingezet om dit probleem te adresseren. Wat levert dat op, en wat zijn de knelpunten?

Nachtkaars

Ik herinner me een lach, een ingehouden slappe lach. Ik moet een jaar of zeven zijn geweest.
Het was 4 mei, eind jaren ’90. Ik zat bij mijn oom en tante op de bank toen de twee minuten stilte net waren begonnen. Vlak daarvoor zei mijn oom met strenge blik dat ik en mijn nichtjes en neefjes maar moesten denken aan wat opa en oma hadden meegemaakt. Dat we Indo’s waren wisten wij kleinkinderen dondersgoed, zo leerden we elkaar Indonesische  scheldwoorden, maar van de oorlog wisten we niets. Toen na de stilte het volkslied werd ingezet barstten wij in een daverend lachen uit.

Ouder worden met de oorlog : ‘Je hebt handen aan het bed nodig, maar ook oren’

Dit jaar publiceerde ARQ Kenniscentrum Oorlog, vervolging en geweld de handreiking en brochure Ouder worden met de oorlog. Ze zijn bedoeld voor alle verzorgers die met ouderen
werken die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. In Impact Magazine enkele tips en ervaringen van deskundigen, die voor de handreiking zijn geïnterviewd, over het thema
ouder worden met de oorlog. 

De oorlog nooit voorbij : Het belang van psychotherapie bij ouderen

75 jaar na de Tweede Wereldoorlog zijn er nog steeds mensen die leven met de verschrikkingen ervan. Ook nu de hoogbejaarde overlevenden in hun laatste levensfase zitten, is het belangrijk oog te hebben voor de gevolgen van de oorlog. In de behandelpraktijk zie ik dat zij baat kunnen hebben bij traumatherapie. Hun verhalen blijven mij fascineren. 

Pagina's