Schaamte is, in maatschappij, cultuur én wetenschap, geleidelijk erkend als een sturende emotie, vaak gerelateerd aan geweld. In een specialistisch centrum voor diagnostiek en behandeling van complexe psychotraumaklachten worden cliënten uit de naoorlogse generatie (NOG) onderzocht. Schaamte, specifiek als een gevolg van oorlog wordt aan de hand van casuïstiek en literatuur besproken. Centraal in dit artikel staat de vraag naar empirisch bewijs voor schaamte in de NOG.

Misschien heb ik wel meer geleerd over de impact van trauma door het lezen van romans, dan door vakliteratuur. Nergens kan je zo diep in de huid kruipen van een personage als in een roman. In mijn boekenkast staan zij aan zij De blikken trommel van Günter Grass, Indische Duinen van Adriaan van Dis, Ademschommel van Herta Müller en Dawn van Elie Wiesel. Wat al deze boeken gemeen hebben is dat er woorden worden gegeven aan onuitsprekelijke ervaringen.

Hoe werkt slachtofferschap van een genocide door in de volgende generaties? Schrijver Maurits de Bruijn en acteur Ara Halici, de een met een Joodse en de ander met een Armeense achtergrond, staan in dit dubbelinterview stil bij die vraag.

Sommige mensen leven nog dagelijks met de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog.

Dit geldt met name voor de eerste generatie, zij die de Tweede Wereldoorlog als kind of (jong)volwassene hebben meegemaakt. Deze generatie, die ons de komende jaren zal ontvallen, geeft hun oorlogsverleden aan volgende generaties door. Maar wat geven ze dan door? En op welke manier?