Niet denken, niet voelen niet herinneren: Abram de Swaan over genocidale daders

Op 10 september jl. hield prof. dr. Abram de Swaan de vijfde Freudlezing, met als titel Over genocidale daders - de onmisbare psychoanalyse. De Swaan bood in deze lezing een overzicht van onderzoeksresultaten met betrekking tot door mensen veroorzaakt geweld. Hij maakte daarbij een ronde langs de sociologie, sociale psychologie, primatologie en archeologie om tenslotte uit te komen bij de...

Media langs de escalatiemeetlat: Duurzame vrede: een utopie

Media berichten over grote maatschappelijke conflicten over levensbeschouwing, moraliteit of godsdienst. Spelen zij een rol in de escalatie van deze conflicten? Is het mogelijk een instrument te ontwikkelen met als doel het voorkomen van het escaleren van conflicten?

 

SCOPE: Henk Maurits, freelance filmjournalist, belicht in deze rubriek periodiek over belangwekkende films en documentaires

Henk Maurits, freelance filmjournalist, belicht in deze rubriek periodiek over belangwekkende films en documentaires

 

Documentaire: Unter Bauern Regie: Ludi Boeken, 2009, 95 min. Première: 30 september 2010.

 

De opkomst van de trauma's : BOEKBESPREKING

In het recent verschenen boek The Politics of War Trauma vergelijken Jolande Withuis en Annet Mooij hoe elf Europese landen na 1945 zijn omgegaan met de psychische problemen van kampoverlevenden en ex-gevangenen.

 

Dat de oorlog veel psychisch leed had veroorzaakt, werd decennialang nauwelijks aanvaard.

 

Omgaan met het kwaad: over de blijvende erfenis van collaboratie

De Tweede Wereldoorlog kan benaderd worden vanuit de optiek van de daders, de slachtoffers en de omstanders. Dat levert totaal verschillende verhalen op. Chris van der Heijden, auteur van het standaardwerk Grijs Verleden, benadert in dit artikel de thematiek vanuit het perspectief van mensen die in de oorlog hebben gecollaboreerd. Het accent ligt daarbij op de naoorlogse periode.

 

Onafgedane zaken: Paul Hellmann over onderduik, loyaliteiten, houvast en schrijven

Paul Hellmann (1935), journalist bij NRC Handelsblad tot 1995, moest op zevenjarige leeftijd onderduiken en is, na korte verblijven elders, terechtgekomen bij de familie Kröller-Müller in de buurt van de Hoge Veluwe. Na de oorlog kon hij niet terug naar huis, zijn vader was vermoord in Sobibor en zijn moeder kon hem niet opvangen. Hij bracht de naoorlogse jaren tot aan zijn studententijd door in het gezin van Marten Toonder. Voor een recensie van Hellmanns boek Mijn grote verwachtingen zie bladzijde 7 van dit nummer.

Een collectieve autobiografie in een moderne jas: persoonlijke verhalen van 'kinderen van “foute” ouders’ op het web

In 2008 is Cogis gestart met het project Het Open Archief, met als hart een website met verhalen van zogenoemde ‘kinderen van “foute” ouders’, kinderen van mensen die tijdens de bezetting collaboreerden, lid waren van de NSB of geboren zijn uit een relatie tussen een Nederlandse vrouw en een Duitse militair. Op deze website worden zij uitgenodigd hun jeugdherinneringen of familiegeschiedenis - desgewenst anoniem of onder pseudoniem - te vertellen.

Niet afwachten waar de golven je in die woelige zee brengen

Jules Schelvis (1921) heeft meerdere kampen overleefd. Zijn eerste vrouw en veel familieleden zijn in de oorlog vermoord. Hij heeft, zoals hij zegt, nog nooit een psychiater gezien. In het proces tegen Demjanjuk, die wordt verdacht van medeplichtigheid aan de moord op 27.900 Nederlandse joden in vernietigingskamp Sobibor, is hij medeaanklager en getuige. Er is veel aandacht in de media voor dit proces en voor Jules Schelvis, een van de weinige overlevenden van Sobibor. In de media komt hij mild over. Hoe gaat hij om met zijn oorlogservaringen? Kent hij gevoelens van haat en wraak?

Bersiapkampen

Tijdens de na-oorlogse periode (1945-1947) zaten in het voormalig Nederlands-Indië vele Nederlanders gevangen in ex-Japanse kam­pen, Opvangkampen of Republikeinse kampen; deze kampen zijn  hier samengevat onder de naam van Bersiapkampen.

 

Per kamp worden de belangrijkste gegevens vermeld, zoals de lig­ging van het kamp, de in- en uitgaande transporten, een platte­grond, foto’s of tekeningen, alsmede de bestaande literatuur. Van sommige kampen zijn naamlijsten beschikbaar.

Japanse burgerkampen

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in het voormalig Neder­lands-Indië in de periode maart 1942 - augustus 1945 ongeveer 100.000 Nederlandse burgers geïnterneerd. De mannen werden ge­schei­den van de vrouwen en kinderen. Vanaf 1944 werden jongens, ouder dan 10 jaar,  ondergebracht in de mannen­kampen of in aparte jongens­kampen.

 

Per kamp worden de belangrijkste gegevens vermeld, zoals de ligging van het kamp, de in- en uitgaande transporten, een platte­grond, foto’s of tekeningen alsmede de bestaande literatuur.

 

Pagina's