Vergeten bevrijders (2) : De brandweerlieden die hebben bijgedragen aan de bevrijding van ons land in 1944 en 1945

Deel 2: De national Fire Service No 4 Overseas Colums, een mobiele colonne bestaand uit burgerbrandweerlieden die de militaire eenheden ondersteunde

 

De Tweede Wereldoorlog heet niet voor niets een wereldoorlog. In bijna alle hoeken en gaten van onze aardbol was wel een of andere strijd gaande.

Vergeten bevrijders (1) : De brandweerlieden die hebben bijgedragen aan de bevrijding van ons land in 1944 en 1945

Deel 1: De Amerikaanse Engineer Fire Fighting Platoons

 

De Tweede Wereldoorlog heet niet voor niets een wereldoorlog. In bijna alle hoeken en gaten van onze aardbol was wel een of andere strijd gaande.

Heimelijk kiekje vanuit het portiek

In de WO2-zoekmachine Oorlogsbronnen.nl komen miljoenen bronnen uit tientallen verschillende erfgoedcollecties samen. Iedere bron kent een eigen verhaal en achter elk verhaal schuilen verschillende bronnen. Onderzoek uitgelicht licht vanaf nu elke editie een bron uit die verband houdt met het besproken thema. Dit keer in ‘Oorlogsbron uitgelicht’: de heimelijk vastgelegde Joodse Ordedienst (OD) van Westerbork. Zijn leden van de OD slachtoffers, daders of al dan niet meewerkende omstanders?

Echte geschiedenis? : Mondelinge bronnen in het geschiedenisonderwijs

Wat betekent de focus op de lokale dynamiek van de Holocaust voor het onderwijs? Met die vraag in het achterhoofd las educatiespecialist Marc van Berkel het proefschrift van Froukje Demant, Verre buren - Samenleven in de schaduw van de Holocaust. Opvallend: de belangrijke rol die mondelinge bronnen innemen in deze lokale geschiedschrijving, die handelt over de manier waarop de Holocaust zich ontrolde in de Nederlands-Duitse grensstreek. Het onderzoek van Demant laat volgens Van Berkel zien hoeveel waarde persoonlijke getuigenissen kunnen hebben, ook voor het onderwijs.

Verhulde slachtoffers : Psychiatrische patiënten tijdens de Tweede Wereldoorlog

Over de massale moord op Joodse psychiatrische patiënten in Nederland, zoals die in Het Apeldoornsche Bosch, is al veel bekend. Nieuw is het gegeven dat ook de sterfte onder andere patiënten in de psychiatrie groot was tijdens de oorlogsjaren. Onderzoekers Cecile aan de Stegge en Marco Gietema wisten onlangs door nauwgezette kwantitatieve analyses boven water te krijgen dat in de Willem Arntsz Hoeve, een grote psychiatrische inrichting in Den Dolder, tijdens de oorlog veel meer patiënten stierven dan in de jaren daarvoor.

‘Geen echte nazi’ : Hoe in Będzin de Holocaust mogelijk werd gemaakt

In 2013 verscheen Een kleine stad bij Auschwitz - Gewone nazi’s en de Holocaust van Mary Fulbrook. In dit boek reconstrueert de hoogleraar Duitse geschiedenis aan University College London de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Będzin, het belangrijkste Joodse centrum van West-Polen. Fulbrooks publicatie gaf het startschot voor een nieuwe blik op de Holocaust als een sociaal proces dat zich binnen een samenleving op allerlei niveaus ontrolde.

De erfenis van Raul Hilberg

Heel lang was de driedeling daders-slachtoffers-omstanders van Raul Hilberg leidend in het academisch denken over de Jodenvervolging. De vraag is echter of deze categorieën wel toereikend zijn, omdat ze weinig ruimte bieden aan veranderingen door de jaren heen, aan ambivalenties of tegenstrijdige gedragingen. Voortbordurend op Hilbergs werk hanteren wetenschappers sinds een paar jaar daarom een meer dynamisch perspectief, dat de Holocaust benadert als een diffuus sociaal proces.

De Holocaust als maatschappelijk proces

Op een avond in februari 1941 gaat de telefoon in de villa van Sig Menko, textielfabrikant en voorzitter van de joodse gemeente van Enschede. Menko heeft net het bericht ontvangen dat de Duitse bezetter per direct zijn villa zal vorderen. Aan de andere kant van de lijn vraagt een onbekend persoon of het waar is dat hij zijn huis uit wordt gezet. Wanneer Menko bevestigend antwoordt, krijgt hij als reactie: “Daar ben ik erg blij om en als u wenst kan ik voor u nog wel een plaats in het woonwagenkamp ontruimen.” Meteen daarna wordt er opgehangen.

Themanummer : De dynamiek van de Holocaust

Inhoud:

  • De Holocaust als maatschappelijk proces
  • De erfenis van Raul Hilberg
  • ‘Geen echte nazi’. Hoe in Będzin de Holocaust mogelijk werd gemaakt
  • Verhulde slachtoffers. Psychiatrische patiënten tijdens de Tweede Wereldoorlog
  • Echte geschiedenis? Mondelinge bronnen in het geschiedenisonderwijs
  • Heimelijk kiekje vanuit het portiek

Een vergeten Joodse geschiedenis in Oost-Groningen : Kamp De Beetse, ook wel genoemd Sellingerbeetse deel 2

Op een van zijn fietstochten in Westerwolde kwam Walter van Rossum langs een terrein met een barak en een bord: 'Kamp De Beetse'. Zijn nieuwsgierigheid was direct gewekt. Op het gemeentehuis van Vlagtwedde kreeg hij namen van  mensen die nu als vrijwilliger direct betrokken zijn bij de barak en het terrein van het voormalige kamp. Op 3 oktober 2017 werd herdacht dat precies 75 jaar geleden de Joodse jongens en mannen werden afgevoerd naar kamp Westerbork. Hij sprak toen nog enkele mensen, die in twee artikelen over het kamp aan het woord zullen komen.

 

Pagina's