Als het mis gaat… Verhalen van patiënten en nabestaanden na het doormaken van een calamiteit

De Nederlandse zorg is van hoge kwaliteit en patiëntveiligheid staat al vele jaren hoog op de agenda. Toch gaat het soms mis en is er sprake van een calamiteit. Het is van belang om bij een calamiteit de patiënt en/ of diens naasten zo goed mogelijk op te vangen, de gevolgen van de schade zo veel mogelijk te beperken en inzicht te geven in het verloop en oorzaken van de gebeurtenis.

In de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) wordt een calamiteit als volgt beschreven: ‘Een calamiteit, is een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg en die tot de dood van of een ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt/cliënt heeft geleid.’ In 2016 werden er bij de Inspectie voor de gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) 1272 meldingen van een calamiteit gedaan door zorgaanbieders van medisch specialistische zorg. Na analyse bleek uiteindelijk ongeveer de helft hiervan daadwerkelijk een calamiteit te zijn.

Doel van dit boek

Het doormaken van een calamiteit is vrijwel altijd een zeer ingrijpende gebeurtenis met vaak ernstige gevolgen voor de korte en/of lange termijn, of zelfs overlijden. Er is onvoldoende bekend over de behoeften die patiënten, naasten of nabestaanden hebben in dit proces en wat hen mogelijk kan helpen om de gebeurtenis beter te verwerken. In dit boek laten we aan de hand van elf verhalen van patiënten of nabestaanden zien wat het doormaken van een calamiteit betekent en waar je allemaal mee te maken kunt krijgen. De verhalen in dit boek zijn geschreven vanuit het perspectief van de patiënt of nabestaanden. Dit geeft inzicht in hoe zij de eerste periode na de calamiteit hebben ervaren, welke steun zij hierbij hebben ontvangen, hoe het contact met het ziekenhuis was en welke verbeteringen hierbij eventueel mogelijk zijn. Ook wordt er in elk verhaal kort aandacht besteed aan hoe aangekeken wordt tegen meer openheid rondom calamiteiten. In de verhalen wordt een brede range van calamiteiten beschreven. De patienten en nabestaanden zijn geworven via zeven ziekenhuizen in Nederland. In bijlage 1 is een methodologische verantwoording opgenomen van hoe dit onderzoek is uitgevoerd.