ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld

Korrelige beelden verschijnen op het witte projectiescherm. Het zijn oude amateurbeelden van een bruiloft. Ik zie mijn opa en oma uit een huis komen. Ze stappen in een auto die hen naar de kerk brengt. Van de trouwmis zijn geen beelden, wel van het moment dat ze de kerk uit komen. Verpleegsters van het Rode Kruis vormen een erehaag; mijn oma was daar destijds actief als vrijwilliger.

De datum staat nog in hun geheugen gegrift : 4 januari 1977. Die dag moesten Pierre Bokma en Lex Oostendorp opkomen om hun dienstplicht te vervullen. Hun paden voor en na deze tijd verschilden aanmerkelijk, maar ze hebben altijd contact gehouden. Terwijl buiten het zicht op het water wordt vertroebeld door mist, halen de acteur en oud-inspecteur-generaal der Krijgsmacht in het restaurant van het Rott erdamse Hotel New York in hoog tempo herinneringen op. Bokma vertelt dat hij werd opgeroepen op de dag dat hij werd aangenomen op de Toneelacademie Maastricht.

Tegen de duinen, aan de rand van de Haagse wijk Benoordenhout bevindt zich de Frederikkazerne. Een complex van traditionele kazernegebouwen en moderne kantoorfl ats waar burgers en militairen kriskras door elkaar lopen. In een van de hoge torens is het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) gevestigd. In een kamer gevuld met boeken, vitrines vol militaire memorabilia en het staatsieportret van koning Willem Alexander en koningin Máxima ontvangt Piet Kamphuis, directeur van het NIMH, zijn bezoekers. Hij is, zoals altijd, gekleed in beschaafd burgertenue van jasje en dasje. 

Buiten de Schatkamer, de pronkzaal van het Nationaal Militair Museum vol oude uniformen, vaandels, schilderijen en documenten, staat een bordje: “Deze zaal is vandaag gesloten voor publiek.” Binnen gaat het over belangrijke zaken: Frederik heeft de vier hoogleraren en een voormalig hoogleraar militaire geschiedenis in Nederland uitgenodigd voor een gesprek over de stand van het vakgebied. Aan tafel zitten Herman Amersfoort, Petra Groen, Jan Hoffenaar,
Wim Klinkert en Ben Schoenmaker. Wordt dit gesprek een ware richtingenstrijd of zijn de vijf historici vredelievend en eensgezind? 

Militaire rituelen lijken onlosmakelijk verbonden met 4 mei. Maar wie de geschiedenis van de dodenherdenking onder de loep neemt, ziet dat de militaire aanwezigheid op de Dam niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt en geregeld voor discussie zorgt. 

23 augustus 2019 – Herdenking Japanse Jongenskampen

Lezing door Bertine Mitima-Verloop, junior beleidsonderzoeker/adviseur en promovenda bij ARQ Kenniscentrum Oorlog, vervolging en geweld 

Maurits Cohen overleefde als kind de Tweede Wereldoorlog in onderduik en heeft zich in zijn volwassen leven onder meer ingezet voor mensen met een oorlogstrauma wereldwijd. Ook tijdens zijn pensioen blijft hij zich inzetten voor het welzijn van anderen.

‘Dostojevski is alsof het leven zich voor jou ontvouwt.’ Het is een van de vele beeldende uitspraken van Naji, een patiënt van ARQ Centrum ’45. Hij wil met Impact Magazine praten, om zijn verhaal te vertellen over hoe oorlog mensenlevens verscheurt. Zijn leven in dit geval. En dat van zijn gezin. Van zijn vrouw, zijn kinderen.

Nog snel wordt door een paar kinderen de laatste hand gelegd aan een herdenkingsposter. Zodat we het nooit vergeten, staat er in het midden van de poster. Eromheen hebben alle kinderen hun hand getekend en in de hand opgeschreven wat herdenken betekent en waarom dit voor hen belangrijk is. Het is 10 mei, een gewone schooldag, kwart voor 10 in de ochtend. Groep 7/8 van de Katholieke Montessorischool in Bussum doet mee met het project Adopteer een Monument en zal vandaag bij hun monument herdenken.

Het is een buitengewoon warme lentedag en binnen in het kantoor van War Child in Amsterdam Oost zijn tientallen mensen aan het werk. Prof. Mark Jordans, hoofd van de afdeling Research & Development bij War Child, leidt me naar vergaderruimte ‘Uganda’ waar we spreken over zijn loopbaan, zijn visie op psychosociale hulpverlening en zijn verwachtingen van de ESTSS­conferentie.