Als we ons een ramp voorstellen, denken we al gauw aan de inslag in de Twin Towers op 11 september 2001, aan het gezicht van omaira Sanchez, het kind dat vastraakte in een modderstroom, veroorzaakt door een uitbarsting van de Navado del Ruiz in Colombia (1985) en aan de tsunami van 2004 langs de boorden van de indische oceaan.

De diagnose posttraumatische stress stoornis, kortweg PTSS, is uitermate populair. Maar wat houdt PTSS eigenlijk in en is het wel toereikend om de klachten van trauma- getroffenen te beschrijven? Hier raken we de basis van de psychiatrische diagnostiek en vooral van het DSM-systeem. Binnen de geestelijke gezondheidszorg is het diagnostische classificatiesysteem, de DSM-IV (APA 1994) toonaangevend geworden. De DSM wordt algemeen beschouwd als standaard voor psychiatrische classificatie.

Historicus Melching beoordeelt het boek Nazi-Duitsland en de joden van Saul Friedlander op zijn merites. Friedlanders historische visie op de holocaust en Hitler is tamelijk gangbaar en niet origineel, ontdekt Melching, maar ‘door het intensieve gebruik van primaire bronnen is de wijze waarop hij het verhaal vertelt wél bijzonder en zeker origineel te noemen.’ We worden door Friedlander tot in de kleinste details geïnformeerd over de Duitse jodenpolitiek en tegelijkertijd op de huid gezeten met verhalen van de slachtoffers¹.

Dit artikel beoogt om behandelaars steun te bieden bij de beoordeling van psychische stoornissen als gevolg van vroegkinderlijk trauma al dan niet gecombineerd met verstoring van de hechtings-relatie. Het biedt een ruimtelijk model om over de (psychotherapeutische) behandelbaarheid van deze stoornissen te kunnen nadenken.

De auteur verkent met ons het grillige en complexe psychische landschap van het getraumatiseerde kind en brengt het in kaart. Daarna laat ze in een uitvoerige casus zien hoe in de behandeling een beroep kan worden gedaan op het vermogen tot imaginatie om af te rekenen met beschadigende en ondermijnende kinddelen en daarbij wijze, ondersteunende delen te mobiliseren.

Twintig jaar geleden ontstond de eerste ontmoetingsplek voor de Indische naoorlogse generatie (INoC).

Dat lustrum werd onlangs gevierd met een landelijke reünie in Bronbeek te Arnhem, waar zo’n 100 personen aanwezig waren. Twee deelnemers, Verona en Maria, spreken over hun jeugd en over het belang van een dergelijke ontmoetingsplek.

Indische sleutels

De auteur gaat in dit artikel systematisch na wat de gevolgen zijn van vroegkinderlijke trauma's, welke voetangels en klemmen zich bij de behandeling kunnen voordoen en hoe die soms zijn te benutten. een aantal van deze 'klemmen' krijgen bijzondere aandacht, zoals grensoverschrijdingen en tegenoverdracht in de therapeutische relatie.

De auteur rondt af met een bondige opsomming van de kwaliteiten die nodig zijn voor de behandeling van vroegkinderlijke traumatisering.

De auteur voert ons langs recent wetenschappelijk onderzoek in verschillende (post)conflictgebieden.

De uitkomsten daarvan bieden steun aan het inzicht dat hulp aan kinderen in (humanitaire) rampgebieden gebruik moet maken van hun psychosociale context, waardoor hun veerkracht toeneemt.

In 2004 ben ik een promotieonderzoek gestart naar schuld- en schaamtebeleving bij veteranen van vredesmissies. In onderzoeken onder veteranen stonden meestal twee typen schuld centraal, namelijk survival guilt en combat guilt. Menig veteraan blijkt last te hebben van pijnlijke oorlogsherinneringen of kampt met diepgaande schuldgevoelens omdat hij de oorlog overleefde, terwijl collega’s sneuvelden (Lifton, 1973; Glover, 1984; Kubany, 1994; Kubany et al., 1997).

Welke gezichten gaan er schuil achter de hardwerkende behandelaren van psychotrauma, wat zijn hun drijfveren, waarom kozen ze voor het vak en waar zijn ze door beïnvloed? Eli ten Lohuis interviewt Boris Drozdek, als psychiater verbonden aan het Psychotrauma Centrum Zuid Nederland/ Reinier van Arkelgroep in Den Bosch, waar hij vooral met vluchtelingen en asielzoekers werkt.

Psychotraumatologie geen vooropgezette studiekeuze