Blozen, handen voor het gezicht, jezelf dood wensen. Schaamte is een lelijke, maar nuttige emotie.
Hoogleraar en psycholoog Aukje Nauta pleit ervoor schaamtegevoelens te laten zien. „Schaamte verdwijnt door de onthulling ervan.”

Schaamte, zegt zij, is een ugly feeling. Bij uitstek is het een sociale emotie; neuspeuteren is pas erg als een ander het ziet. Maar evolutionair gezien is schaamte heel nuttig, zegt ze, want het maakt dat elk individu zich houdt aan de normen van de groep. Niet de groep, maar „het zelf corrigeert het zelf”. 

In de tweede helft van de vorige eeuw explodeerde het aantal mensen en groepen dat als gevolg van of na een als traumatiserend ervaren gebeurtenis voor psychiatrische hulpverlening in aanmerking kwam. Werd rond 1960 het aantal mensen dat aan het concentratiekampsyndroom leed op enkele duizenden geschat, dertig jaar later was dat aantal – nu onder de diagnose PTSS – gestegen tot enkele honderdduizenden. Een voorname oorzaak hiervan is het verschuiven van oorzaak naar symptoom als reden voor diagnosestelling.

Dit overzicht van traumascreening kan gebruikt worden door meerdere professionals. Trauma door huiselijk geweld en kindermishandeling kom je namelijk overal tegen en heeft veel impact op het dagelijks leven van kinderen en volwassenen. De rol bij het signaleren en aanpakken van trauma verschilt per beroepsgroep. Er is een driedeling gemaakt.

Wie in de ggz belandt, krijgt een kant-en-klaar verhaal over zijn lijden: de DSM-classificatie.
Maar het persoonlijke verhaal van de patiënt is minstens zo belangrijk als de diagnose, vindt een groeiende groep behandelaars.