Ik had meteen door dat hier iets unieks gebeurde. Snel viste ik mijn telefoon uit mijn zak. Enigszins beschaamd, want de locatie en setting waren ongepast om met je telefoon bezig te zijn. Maar ik wilde de zin noteren die nog woord voor woord na-ijlde in mijn hoofd: ‘Nu de laatste overlevenden nog onder ons zijn, bied ik namens de regering mijn excuses aan voor het overheidshandelen van toen.’ Daarna keek ik om me heen en probeerde de blikken van anderen te lezen. De verbazing was zichtbaar groot.

De Invictus Games, het sportevenement voor (oud)militairen met fysieke en/of mentale verwondingen, strijken mei dit jaar neer in Nederland. Een aantal van de sporters heeft PTSS. Bart Nauta sprak voor Impact magazine met drie deelnemende Nederlanders en vroeg naar welke betekenis de onzichtbare wond op hun levens heeft.

Rituelen kom je overal tegen: van het uitwisselen van ringen op een trouwdag tot koekhappen op het schoolplein op Koningsdag. Ook de Dodenherdenking op 4 mei bestaat uit een reeks van rituelen die ieder jaar herhaald worden en uitdrukking geven aan de Nederlandse geschiedenis en identiteit. Na 75 jaar herdenken van de Tweede Wereldoorlog rijst steeds vaker de vraag: Hoe kunnen herdenkingsrituelen in de toekomst betekenisvol blijven?

De Amerikaanse hoogleraar Holly Prigerson muntte de term ‘prolonged grief disorder’ (PGD). Daarvan is sprake bij ontwrichtende rouw die langer dan een jaar aanhoudt. Bezwaren tegen het medicaliseren van rouw wijst Prigerson af. ‘Een PGD is beslist geen gangbare reactie op verlies van een naaste.’