Medeplichtig tegen wil en dank : Dwangarbeid bij de propaganda-afdeling van de UFA

Meer dan 500.000 Nederlandse mannen werden gedurende de Tweede Wereldoorlog in Duitsland tewerk gesteld. Piet Reijnen (1924) was een van hen, al is zijn verhaal uitzonderlijk. Hij kwam als camera-assistent te werken op de propaganda-afdeling van de UFA, de Duitse filmproductiemaatschappij. Daar was hij getuige van grote wreedheden, maar participeerde daar ook noodgedwongen in. Op zijn 48e stortte hij in en kwam uiteindelijk in therapie bij professor Bastiaans. Zijn casus staat centraal in een boek dat Wim Visser op dit moment aan het schrijven is over de Arbeitseinsatz.

'Oorlog is een misdaad tegen kinderen' : oud-sergeant van Straten (98) overleefde WO II en staat nog steeds voor de klas

Veel tijd om bang te zijn had Henk van Straten niet toen in mei 1940 de oorlog uitbrak. Als sergeant bij de infanterie werd hij onmiddellijk ingezet om met zijn mannen bruggen op te blazen. Na de capitulatie werd hij uiteindelijk krijgsgevangene en maakte zware bombardementen in Berlijn mee. Van Straten overleefde de oorlog en kan er nu op hoge leeftijd nog van getuigen als veteraan voor de klas.

'Homoseksuelen zijn geen lafaards!' : grote veldheren en de mannenliefde

Het waren de laatste woorden van verzetsman en homoseksueel Willem Arondeus voor zijn executie op 1 juli 1943: "laat het bekend worden dat homoseksuelen geen lafaards zijn!". De postuum met het Yad Vashem en het Verzetsherdenkingskruis gedecoreerde strijder vond het nodig om dat te benadrukken. Zelf kwam hij al in de jaren dertig van de vorige eeuw openlijk uit voor zijn homoseksuele geaardheid. Nu is het een fact of life dat homoseksuelen in het hoogste geweldspectrum kunnen dienen.

'Krijgsmacht pakt zilver bij homo-emancipatie!' : homoseksualiteit in het Nederlandse leger door de jaren heen

Nog in 2010 presteerde een Amerikaanse oud-generaal het om de dramatische gebeurtenissen rond de val van Srebrenica te wijten aan de homoseksualiteit in de gelederen van de Nederlandse krijgsmacht. Het laat zien dat de combinatie homoseksualiteit en het Nederlandse leger niet voor iedereen en al helemaal niet te allen tijde vanzelfsprekend is geweest. Een blik in de geschiedenis.

Checkpoint themanummer: Regenboogveteranen

Het septembernummer van Checkpoint staat in het teken van LHBT’s (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) die in de krijgsmacht dien(d)en.
Zo is er aandacht voor de stand van homo-emancipatie binnen de krijgsmacht: ‘Defensie pakt zilver’, vertelt een transgender hoe het was om voor het eerst als vrouw naar Veteranendag te gaan: ‘Meid, wat zie je er goed uit!’. Opvarenden van de Defensieboot blikken terug op de Canal Parade van de Gay Pride: ‘Door mee te varen zijn we zichtbaar’.

'Ik heb 600 verkoolde lijken gezien en geroken' : Looptherapie voor getraumatiseerde veteranen

Met een nieuwe, veelbelovende therapie komen militairen en politieagenten hun trauma onder ogen. Op een speciale loopband stappen ze het gevaar tegemoet. 'Wat zie je?' 'Een landmijn.' 'Wat voel je?' 'Paniek.' De foto komt van Google, maar hij kent hem. Ze hebben hem samen uitgezocht. Toch kan hij er niet naartoe lopen. Steeds als de loopband zijn gespierde lijf naar het beeld van de landmijn sleept weigeren zijn voeten even dienst. Elke keer breekt hij, maar loopt hij ondanks zijn emotie toch door.

‘Ik help graag mensen te reflecteren op moeilijke onderwerpen’ : Ismee Tames, bijzonder hoogleraar Stichting 1940-1945: geschiedenis en betekenis van verzet tegen onderdrukking en vervolging

Ismee Tames sprak op 17 mei haar oratie uit als bijzonder hoogleraar Stichting 1940-1945: geschiedenis en betekenis van verzet tegen onderdrukking en vervolging. Deze leerstoel is door Arq namens Stichting 1940-1945 ingesteld aan de Universiteit Utrecht. Een gesprek over het onderwerp van haar oratie: een nieuwe manier om naar de ervaring van oorlog en verzet te kijken.

 

Onderdeel van de rubriek 'In de werkkamer'

Eindelijk erkenning? : Onderzoek naar kinderen van 'foute' ouders

'Ik, en met mij denk ik veel kinderen van foute ouders, heb het gevoel aan alle kanten te zijn gepakt. De thuissituatie was voorgoed verstoord, ik moest opgroeien onder armelijke omstandigheden, en toen werd ik ook nog eens met de nek aangekeken door de maatschappij' (Kromhout, 2004: 212). Aan het woord is Eva, anderhalf jaar oud bij de bevrijding in 1945, die de gevolgen van de ‘foute’ keuzes van haar ouders tijdens de Tweede Wereldoorlog aan den lijve ondervond.

Opgroeien met de oorlog : De behandeling van naoorlogse generaties

Ondanks dat de Tweede Wereldoorlog inmiddels 70 jaar geleden is, melden zich nog steeds patiënten met klachten die in verband staan met de oorlog. Dit betreft vooral de zogenaamde naoorlogse generatie. Wat zijn de klachten en kenmerken? Wat is het behandelaanbod? Psychiater Patricia Dashorst bericht vanuit de behandelpraktijk.

Nederland als dader : Hoe Indonesië naar de Nederlands-Indonesische oorlog kijkt

De geschiedenis van Indonesië en Nederland is onlosmakelijk verweven. De Nederlandse koloniale overheersing en de beëindiging daarvan drukt nog steeds op de relaties tussen de twee landen. De internationale betrekkingen zouden een stuk eenvoudiger zijn als het accent uitsluitend op de toekomst ligt. Maar een verleden – zeker indien sprake is van daderschap – is nooit ver weg en het is zeer de vraag of het onbenoemd laten van onverwerkte wonden op termijn verstandig is.

Pagina's