Inleiding

‘Kan-niet is dood’, houdt een jongetje van tien een zesjarig meisje voor als hij haar hulp inroept bij een gevaarlijke onderneming om aan wat extra eten te komen. Het is oorlog en het meisje knoopt zijn woorden goed in haar oren. Na die periode leeft ze verder met deze ongeschreven wet tot ze er jaren later bijna bij neervalt.

In de loop der jaren zijn veel egodocumenten van dwangarbeiders binnengekomen op het documentatiecentrum van de Vereniging ex-Dwangarbeiders Nederland Tweede Wereldoorlog (VDN). Sommige ex-dwangarbeiders beschrijven hun gehele verblijfsperiode in Duitsland, van vertrek tot en met de terugkeer, anderen belichten een bepaalde periode zoals opname in een ziekenhuis, verblijf in een gevangenis of de terugtocht naar huis. 

Achtergonden en ontwikkelingen

Nadat de werkgroep en latere Stichting Burger-Oorlogsgetroffe-nen (SBO) jarenlang had geijverd voor de totstandkoming van een eigen wettelijke regeling voor burger-oorlogsslachtoffers, werd op 31 maart 1984 de Wet uitkeringen burger-oorlogsslachtoffers 1940-1945 (Wubo) kamerbreed aangenomen. Voor de toepassing en uitvoering van de Wubo werd de Raad Uitkeringen Burger-Oorlogsslachtoffers (RUBO) bij wet in het leven geroepen. De RUBO liet zich administratief ondersteunen door het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP).

Wie herdenken er op 4 mei, wie vieren er op 5 mei en waarom doen ze dat?

Manja Coopmans deed er uitgebreid onderzoek naar en promoveert op 16 maart 2018 aan de Universiteit Utrecht op haar bevindingen.

De resultaten zijn nuttig voor iedereen die zich bezighoudt met herdenken en vieren.

Dit promotieonderzoek is onderdeel van het grotere onderzoeksprogramma Vrijheid en onvrijheid door de generaties heen dat het Nationaal Comité 4 en 5 mei met de Universiteit Utrecht tussen 2012 en 2015 heeft uitgevoerd.

Elk jaar publiceert het Nationaal Comité 4 en 5 mei een jaarthematekst over herdenken en vieren. Frank van der Vree schreef de tekst voor 2018, het Jaar van Verzet.

2018 is door het Platform Herinnering Tweede Wereldoorlog (Platform WO2) uitgeroepen tot Jaar van Verzet. Gedurende dit jaar wordt in heel Nederland extra aandacht besteed aan het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog als historisch verschijnsel én als bron van inspiratie. Precies 75 jaar geleden, in 1943, kwamen gevangenen van de vernietigingskampen Treblinka, Sobibor en Belzec in opstand. Gebeurtenissen die in Nederland relatief onbekend zijn en juist in dit verzetsjaar extra aandacht verdienen.

Het platform WO2 heeft 2018 uitgeroepen tot Jaar van het Verzet. Daarom licht NC Magazine vijf Nederlandse verzetsmonumenten uit in Tienray, Sumar, Amsterdam, Sliedrecht en Arnhem.

Fietsen is voor BNMO-lid Tom van Mierlo altijd de manier geweest om te dealen met de problemen die hij ondervond door zijn uitzending naar Nieuw-Guinea. "Als het spannend werd, zei mijn vrouw: pak de fiets maar. En dat werkt." De veteraan rijdt vooral graag lange afstanden. in juni fietst hij dan ook met het cyclingteam van Wounded Warriors NL van de Noordkaap naar Doorn.

Fysieke training is heel gebruikelijk voor militairen. Maar als het gaat om mentale fitness - bijvoorbeeld een hogere mate van welzijn, minder stress, een betere concentratie, weerbaarheid en een beter geheugen - is er vaak sprake van koudwatervrees en vooroordelen. Toch vormt mentale fitness één van de drie componenten van militair vermogen. De vraag in hoeverre de psyche of geest te trainen is, is dan ook interessant. Hoe kan mentale fitness (mindfitness) binnen het militaire domein worden bevorderd?

Persoonlijk verhaal van Frans Doppegieter (Tweede Generatie getroffene) over het effect van de onbehandelde PTSS van zijn vader, niet alleen op zijn jeugd, maar ook op de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid en dus rechtstreeks op zijn eigen leven.