Vijf eeuwen migratie: Indonesië
IN HET KORT
Het huidige Indonesië is eeuwenlang een internationaal handelscentrum geweest dat vele migranten aantrok. Dit waren voornamelijk migranten die tijdelijk bleven. Ze kwamen uit Europa maar ook uit andere Aziatische landen. Eind 19de eeuw vestigden zich ook Europese bedrijven in de Indonesische archipel. Daardoor nam de migratie enorm toe. Maar ook deze migranten vestigden zich over het algemeen niet voorgoed. Zo werd er volop heen en weer gereisd tussen de Indische wereld en Europa en andere delen van de wereld. De Indonesische bevolking nam hier over het algemeen zelf niet aan deel.Nu zijn er in Nederland ongeveer 385.000 personen die of zelf in de Indonesische archipel geboren zijn of van wie ten minste één ouder in de Indonesische archipel geboren is.
Nederland beheerste lange tijd de handel in de Indische wereld. Tussen 1602 en 1796 had de VOC een handelsmonopolie in het gebied. Na de opheffing van de VOC in 1798 werd Indië een kolonie van Nederland. Het bleef dat tot 1949. De migratiestroom tussen Nederland en Indië was eeuwenlang zeer groot. Zo vertrokken vertegenwoordigers en handelaars van de VOC voor een bepaalde tijd naar Indië, evenals VOC-soldaten en zeelieden. In de 19de eeuw vertrokken soldaten van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en ambtenaren van het koloniaal bestuur naar Nederlands-Indië. Vanaf het eind van de negentiende eeuw nam ook het aantal ondernemers en werknemers van multinationals toe dat zich in de kolonie vestigde. Evenals bijvoorbeeld ambtenaren en onderwijspersoneel. Al deze migranten keerden voor een groot deel weer terug naar Nederland. Bovendien reisden kinderen van ambtenaren voor hun opleiding naar Nederland. Ambtenaren zelf verlieten Nederlands-Indië in de regel als ze met pensioen gingen. Een migratiebeweging van een heel andere aard was de trek van Javaanse contractarbeiders naar Suriname na 1863. Tijdens en na de dekolonisatie van Nederlands-Indië kwam een massale migratie op gang van Indische Nederlanders en ook een groep Molukkers. De bestemming was vooral Nederland. Na de overdracht aan Indonesië via de Verenigde Naties van het laatste koloniale gebied, Nieuw-Guinea in 1962, nam de migratie tussen Indonesië en Nederland sterk af.
Afrikaanse KNIL militairen: In de 19de eeuw ronselde Nederland ruim 3.000 soldaten in de Goudkust, het huidige Ghana, voor het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) in de archipel. Tussen 1831 en 1872 waren al deze mannen in Nederlands-Indië gelegerd. Lees meer
Indische verlofgangers: Werknemers van de Indische overheid mochten vanaf het begin van de 19de eeuw eens in de 6 jaar op verlof. Ambtenaren en militairen die genoeg verdienden konden met hun gezin een half jaar voor vakantie en familiebezoek naar Nederland. Tijdens dit verlof werden de banden tussen Nederland en de kolonie versterkt. Lees meer
Indische Nederlanders: Op 17 augustus 1945 riepen Soekarno en Hatta in Nederlands-Indië de republiek Indonesia uit, terwijl het toen officieel nog een kolonie was. Dat leidde tot koortsachtig politiek overleg en een aantal bloedige militaire acties. Op 27 december 1949 werd Indonesië officieel onafhankelijk. Lees meer
Molukkers: In 1951 kwamen 12.500 Molukkers per boot naar Nederland; 3.500 Molukse soldaten uit het Koninklijk Nederlands-Indische Leger (KNIL) en hun gezinnen. Lees meer
Papua’s: Papua’s zijn de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Guinea. Van deze bevolking zijn minstens 500 personen na de oorlog permanent naar Nederland gekomen. Tijdens de soevereiniteitsoverdracht van de Indische kolonie aan Indonesië (27 december 1949) was Nederlands Nieuw-Guinea buiten de dekolonisatie gehouden, dus Nederlands grondgebied gebleven. Lees meer
Adoptiekinderen: Sinds de vroege jaren '70 heeft de adoptie van kinderen uit het buitenland een hoge vlucht genomen. Behalve uit Zuid-Korea kwamen er kinderen uit Thailand, Sri Lanka, India, Bangladesh, Indonesië, Columbia en nog wel andere landen naar Nederland. Lees meer