Opvang en nazorg na een schokkende gebeurtenis

Er zijn veel soorten schokkende gebeurtenissen: van een natuurramp, een aanslag, een ongunstig verlopen reanimatie tot een ongeval. Als het in categorieën wordt ingedeeld, zijn er gebeurtenissen met of zonder dader, incidenten die een individu treffen of een (grote) groep, en gebeurtenissen met of zonder zwaar of dodelijk letsel. 
In het dagelijks taalgebruik zegt men vaak dat iemand een ‘trauma’ heeft meegemaakt of dat iets ‘traumatisch was’. Meestal wordt dan bedoeld dat iemand iets heftigs  heeft meegemaakt, daar erg van geschrokken is en last heeft van een of meer stressreacties, zoals slecht slapen of het steeds opnieuw herbeleven van het incident. Deze stressreacties zijn meestal een normale reactie op een abnormale gebeurtenis. Als iemand langere tijd last houdt van klachten en moeite blijft houden om het dagelijks leven weer op te pakken, kan er sprake zijn van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Een posttraumatische stressstoornis kan na onderzoek door een psycholoog of psychiater worden vastgesteld. 
Lang niet elke schokkende gebeurtenis leidt tot een posttraumatische stressstoornis. Uit onderzoek blijkt dat dit in Nederland minder dan 10% is, ook als het zeer schokkende incidenten betreft. Het merendeel van de mensen heeft wel last van de stressreacties, maar verwerkt de gebeurtenis op eigen kracht en met steun van zijn of haar directe omgeving.
Dit zelfherstellend vermogen noemen we ‘veerkracht’. Er zijn verschillende factoren die onze veerkracht beïnvloeden en daarmee een gezonde verwerking kunnen bevorderen of verstoren. Goede opvang speelt daarbij een belangrijke rol. 
Schokkende gebeurtenissen vinden ook plaats op het werk. Je kunt hierbij denken aan het luisteren naar verhalen over ernstig seksueel geweld in de hulpverlening, het zien van een ernstig ongeval op een bouwplaats of bedreigd worden door een agressieve klant. In deze werkcontext heeft de werkgever plichten die voortkomen uit de Arbowet. Zo is er de plicht om incidenten te voorkomen en voor het organiseren van goede zorg voor werknemers als er toch iets gebeurt. Ondanks dat de meeste schokkende gebeurtenissen geen PTSS tot gevolg hebben, is het in alle gevallen raadzaam om na ingrijpende incidenten goede opvang te organiseren. Dit om mensen te ondersteunen in het omgaan met stressreacties en langdurige, ernstiger klachten tijdig te signaleren. Om organisaties te faciliteren in het bieden van optimale ondersteuning, zijn richtlijnen ontwikkeld, zoals de Psychosociale Richtlijn Geüniformeerden (Impact, 2012).